اسم الکتاب : اصول فلسفه و روش رئاليسم المؤلف : العلامة الطباطبائي الجزء : 1 صفحة : 122
نكته متوجه بود كه اين تذكر- غالبا با تذكر يك سلسله افعال يا حوادث همراه است- كه زمانى هستند و گرنه من كه مشاهده مىشود- قابل انطباق به زمان حتى بحسب تصور نيز نيست- پيوسته يك چيز ثابت و غير متحول مشاهده مىكرده- و كمترين تبدل و تغييرى در خود من نمىديده و نمىبيند- .
مشاهده مىكند چيزى است واحد- كه هيچ گونه كثرت و انقسام ندارد- .
صوت و غيره- احساساتى كه همراه تاثير عوامل است- حركات ارادى و يا غير ارادى و غيره- خود متاثر ناظر و شاهد اين نتيجه كلى مىباشد- .
در صفحه 104 مىگويد- در موجود زنده سالم مفهوم خود منظما- و بطور متوالى در مدت زمانهاى متوالى وجود دارد- و فقط بوسيله خواب قطع مىشود- اختلال در خود ممكنست بواسطه مواد بىهوش كننده- و مسكرات به ظهور برسد در صفحه 601 مىگويد- من در عين اينكه خودم هستم خودم نيستم- من همان خود و ثابت هستم ولى متغير ميباشم- بهترين مثال براى فهميدن قضيه- تشبيه به رودخانه است رودخانه جارى است- هر لحظه آن با لحظه گذشته اختلاف دارد- در عين حال رودخانه همان است - خلاصه اين نظريه همان بود كه قبلا گفته شد- مفهوم من عبارت است از يك سلسله ادراكات- و احساسات و افكار متوالى- كه رشته واحدى را تشكيل ميدهند- .
نظريه روحانى-
خلاصه اين نظريه اينكه من يا خود- كه هر كس حضورا آنرا مىيابد- و به وجودش اطمينان دارد عبارت است از- يك موجود وحدانى متشخص- نه يك سلسله امور متوالى- و ثابت و باقى در ضمن جميع حالات و عوارض- و قابل تعدد و تكثر و تفاسد نيست- .
دليل بر اينكه من يك حقيقت وحدانى است- نه يك سلسله ادراكات متوالى- اولا اينست كه حقيقت من- همه آن ادراكات متوالى را بخود نسبت مىدهد- و منسوب را غير از منسوب اليه مىداند- من مىانديشم من مىبينم- و همانطورى كه حضورا بوجود خود آگاه است- اين خصوصيت را نيز حضورا آگاه است و ترديدى ندارد- .
اسم الکتاب : اصول فلسفه و روش رئاليسم المؤلف : العلامة الطباطبائي الجزء : 1 صفحة : 122