اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 96
درک عالی داشت؛ سه سال قبل از وفات موسی دنیا را ترک گفت (به نقل از مجمع البیان). او
از پیامبران مرسل بود؛ چنانکه در آیه 45 سوره مومنون میخوانیم: «ثُمَّ
أَرْسَلْنا مُوسی وَ أَخاهُ هارُونَ بِآیاتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِینٍ»، و نیز
دارای نور و روشنایی باطنی و وسیله تشخیص حق از باطل بود؛ چنانکه در آیه
48 سوره انبیاء میخوانیم: «وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسی وَ هارُونَ
الْفُرْقانَ وَ ضِیاءً.» بالاخره او پیامبری بود که خداوند (او را) از باب
رحمتش، به موسی بخشید: «وَ وَهَبْنا لَهُ مِنْ رَحْمَتِنا أَخاهُ هارُونَ
نَبِیًّا»، [1] او دوش به دوش برادرش موسی علیه السّلام در انجام این رسالت
سنگین تلاش میکرد. [2] جویباری در تفسیر بصائر در تفسیر اخ فی قوله تعالی: «إِنَّ هذا أَخِی ...»، [3] فرموده: مفسرین
(دراینباره) شش قول مختلف را ذکر نمودهاند. او بعد از نقل آن اقوال،
نظریه عبد اللّه بن مسعود را که مراد از اخ در اینجا برادر در دین و طریقت
است، ازآنرو که جمهور محققین از مفسران هم این رأی را برگزیدهاند، تأیید
کرده است. [4] فی قوله تعالی: «أَ لَمْ تَرَ إِلَی الَّذِینَ نافَقُوا
یَقُولُونَ لِإِخْوانِهِمُ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ»، [5]
درباره برادری منافقین نسبت به کافرین، سه قول را ذکر فرموده و سپس درباره
قول مناسبتر چنین میفرماید: از برادری آنان، برادریشان در کفر و ضلالت
اراده شده؛ زیرا یهود و منافقین در عمومیت کفر و ضلالت مشترکند و از جمله
منافقین، عبد اللّه بن ابی، عبد اللّه بن نبتل و رفاعة بن زید از انصار
بودند و غیر آنان از کسانی که منافقگونه پنهانی پشتیبانی یهود میکردند،
برادر آنان در کفر بودند. [6]4. اخاء در تفاسیر روایی اشاره
سید هاشم بحرانی در تفسیر برهان فی قوله تعالی: «قالَ رَبِّ إِنِّی لا
أَمْلِکُ إِلَّا نَفْسِی وَ أَخِی»، [7] حدیثی را ذکر نموده که ما در اینجا
تنها ترجمه و ملخّص آن را بیان میکنیم: