اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 694
صبر
و نماز کمک بگیرند: «وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها
لَکَبِیرَةٌ إِلَّا عَلَی الْخاشِعِینَ الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ
مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ.» [1] 2. پیامبر
صلّی اللّه علیه و آله و امام علی علیه السّلام هنگام برخورد با مشکلات، از
نماز (و روزه) استعانت میکردند. شیخ طایفه طوسی در تفسیر تبیان، و شیخ
طبرسی در مجمع البیان فرمودهاند: «و کان النبی صلّی اللّه علیه و آله اذا
احزنه امر، استعان بالصلاة و الصوم.»؛ یعنی چون امری پیامبر صلّی اللّه
علیه و آله را غمگین و محزون میساخت، آن حضرت از نماز و روزه استعانت
میجست. [2] و در کتاب کافی از امام صادق علیه السّلام میخوانیم که:
«کان علی علیه السّلام اذا اهاله امر فزع، قام الی الصلوة، ثم تلا هذه
الایة:" وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ".»؛ یعنی هنگامی که مشکل
مهمی برای علی علیه السّلام پیش میآمد، او به نماز برمیخاست، و سپس این
آیه را تلاوت میفرمود: «وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ.» [3] 3.
امام صادق علیه السّلام فرمود: با خواندن دو رکعت نماز از خدا بخواهید، هم
و غمّ شما برطرف گردد، و روی عن الصادق علیه السّلام انه قال: «ما یمنع
احدهم اذا دخل علیه غم من غموم الدنیا، ان یتوضّا ثم یدخل المسجد فیرکع
رکعتین یدعو اللّه فیها؟ اما سمعت اللّه تعالی یقول:" وَ اسْتَعِینُوا
بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ".»: و از امام صادق علیه السّلام روایت شده که
فرمود: چه چیز منع میکند یکی از آنان را، آنگاه که غمی از غمهای دنیا به
او وارد میشود، وضو گرفته و سپس داخل در مسجد گردد و دو رکعت نماز بهجا
آورد و در آن غم خدا را بخواند؟ مگر نشنیدهای که خدای تعالی میفرماید: «وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ.» [4]ه- معنا و مفهوم پنجم خشوع
یکی از معانی و مفاهیم خشوع، تذلّل قلبی و تواضع بدنی توأم با خوف، در
مردان و زنان است در حال نماز، در برابر عظمت و کبریایی خدای سبحان: «إِنَّ
الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِماتِ وَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ
الْقانِتِینَ وَ الْقانِتاتِ وَ الصَّادِقِینَ وَ الصَّادِقاتِ وَ
[1]. بقره/ 46- 45. [2]. تبیان، ج 1، ص 202- مجمع البیان، ج 1، ص 99. [3]. تفسیر نمونه، ج 1، ص 219. [4]. تبیان، ج 1، ص 100.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 694