اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 565
خالصانه
و برای خدا، و مفید و جامع باشد، هرچند از نظر کمیّت کم باشد. لذا در
اینکه منظور «أَحْسَنُ عَمَلًا» چیست؟ در بعضی روایات اسلامی از پیغمبر
گرامی اسلام صلّی اللّه علیه و آله نقل شده که فرمود: «اتمکم عقلا، و اشدکم
للّه خوفا، احسنکم فیما امر اللّه به و نهی عنه نظرا، و ان کان اقلکم
تطوعا.»؛ منظور این است که کدامیک از شما عقل و خرد کاملتر، خداترسی
بیشتر، و آگاهی فزونتر بر اوامر و نواهی الهی دارید، هرچند اعمال مستحبتان
کمتر بوده باشد؟ بدیهی است، عقل کامل، عمل را پاکتر، و نیت را خالصتر و
پاداش را بیشتر میکند، و در حدیثی از امام صادق علیه السّلام میخوانیم:
«لیس یعنی اکثر عملا، و لکن اصوبکم عملا، و انما الاصابة خشیة اللّه و
النیة الصادقة. ثم قال الابقاء علی العمل حتی یخلص، اشد من العمل، و العمل
الخالص، الصالح الذی لا ترید ان یحمدک علیه احد الا اللّه عز و جلّ»: منظور
این نیست که کدامیک بیشتر عمل میکنید، بلکه منظور این است که کدامیک
صحیحتر عمل میکنید، و عمل صحیح، آن است که توأم با خداپرستی و نیت پاک
باشد. سپس فرمود: نگهداری عمل از آلودگی، سختتر است از خود عمل، و عمل
صالح، عملی است که نمیخواهی احدی جز خدا تو را به خاطر آن بستاید. [1]4. احسن در تفاسیر روایی
سید هاشم بحرانی رحمه اللّه در تفسیر برهان، و علامه شیخ عبد علی در
تفسیر نور الثقلین، و علامه شیخ جلال الدین، عبد الرحمن سیوطی، در تفسیر
درّ المنثور، فی قوله تعالی: «صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ
اللَّهِ صِبْغَةً وَ نَحْنُ لَهُ عابِدُونَ»، [2] روایاتی را نقل
فرمودهاند، از جمله: الف- در کتاب معانی الاخبار، با اسنادش تا ابان، و
او از ابی عبد اللّه، امام صادق علیه السّلام، روایت کند که آن بزرگوار
درباره قول خدای عزّ و جلّ: «صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ
اللَّهِ صِبْغَةً»، فرمود: «هی الاسلام.»؛ یعنی آن، دین مبین اسلام است.
[3]
[1]. تفسیر نمونه، ج 24، ص 318- 316. [2]. بقره/ 138. [3]. نور الثقلین، ج 1، ص 132- برهان، ص 100.
اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبدالنبی الجزء : 1 صفحة : 565