فرهنگ قرآن - امامی، عبد‌النبی - مکتبة مدرسة الفقاهة

اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبد‌النبی الجزء : 1 صفحة : 48

طبرسی در مجمع البیان فرموده: لفظ احسان جامع هر خیری است و استعمال آن بیشتر در بخشش مال و بذل سعی جمیل است. در معنای: «وَ أَداءٌ إِلَیْهِ بِإِحْسانٍ» با استناد به گفته ابن عباس و مرویّ از امام صادق علیه السّلام، فرموده: یعنی در صورت امکان، آن را بدون معطلی بپردازند و به امروز و فردا موکول نکنند. [1]
نیز در معنای «إِنْ أَرَدْنا إِلَّا إِحْساناً»، [2] فرموده: معنای آن، نیکویی نمودن برای رفع منازعه است. [3]
هم‌چنین در معنای: «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»،* [4] فرموده: معنای آن: «و اوصی بالوالدین احسانا» است، و دلیل آن را یکی «حَرَّمَ» در قوله: «ما حَرَّمَ رَبُّکُمْ الی آخر آیه» و نهی در «لا تَقْتُلُوا ... لا تَقْرَبُوا ...» در ذیل آیه مزبور، دانسته است. [5]
نیز در معنای: «وَ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ»، [6] فرموده: معنای آن تبعیت از آنان در امور خیر و دخول در اسلام و پیمودن طریق و راه آنان است. [7]
در معنای: «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»، [8] فرموده: به معنای: «و اوصی بالوالدین احسانا» است؛ (چرا که) معنای «قضی» و «اوصی» یکی بوده و هر دو امرند. [9]
همین‌طور در معنای احسان در آیه: «هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلَّا الْإِحْسانُ»، [10] فرموده: یعنی پاداش در برابر احسان کسی که در دنیا احسان نموده (هر خیری که انجام داده)، چیزی جز احسان در آخرت نیست. [11]
و نیز درباره نسبت معنای عدل به احسان فرموده: گفته‌اند که عدل توحید است و احسان ادای واجبات. گفته‌اند: که عدل در افعال است و احسان در اقوال؛ گفته‌اند که عدل در نصف کردن و نصف خواستن است و احسان در نصف کردن و نصف نخواستن (کمتر از نصف را خواستن). [12]

[1]. مجمع البیان، ج 1، ص 265.
[2]. نساء/ 62.
[3]. مجمع البیان، ج 3، ص 67.
[4]. انعام/ 151.
[5]. مجمع البیان، ج 4، ص 382.
[6]. توبه/ 100.
[7]. مجمع البیان، ج 5، ص 64.
[8]. اسراء/ 23.
[9]. مجمع البیان، ج 6، ص 409.
[10]. رحمن/ 60.
[11]. مجمع البیان، ج 9، ص 208.
[12]. همان، ج 6، ص 380.

اسم الکتاب : فرهنگ قرآن المؤلف : امامی، عبد‌النبی الجزء : 1 صفحة : 48

صيغة PDF

شهادة

الفهرست