هنگامى كه قطره‌هاى باران را بر آن نازل كرديم جنبشى پيدا مى‌كند، و بالا مى‌آيد و از هر زوج گياه خوش منظره مى‌روياند، اين به خاطر آن است كه بدانيد خدا بر حق است و مردگان را زنده مى‌كند و بر هر چيزى تواناست». [1]

و به اين ترتيب مسأله زندگى پس از مرگ كه روزى براى عربهاى جاهليت به صورت يك امر محال و غير معقول و حتى جنون‌آميز بود، به گونه يك امر «حسى» و ملموس كه همه سال پيش چشم ما تكرار مى‌شود، جلوه مى‌كند.

پاسخ يك ايراد مهم‌

در اينجا ايرادى به نظر بعضى مى‌رسد كه ممكن است مهم جلوه كند و آن اينكه:

در ميان مسأله زندگى انسان پس مرگ، و تجديد نشاط و حيات زمينهاى مرده در فصل بهار فرق بسيار است، زيرا مى‌دانيم در مثال زمين و گياهان مرگ حقيقى در كار نيست، بلكه فرو كشيدن شعله حيات است. درختان هرگز در فصل زمستان نمى‌ميرند، بلكه به خواب مى‌روند و خاموش مى‌شوند، اما جرقه حيات در درون ريشه‌ها و شاخه‌ها و ساقه‌ها وجود دارد و به همين دليل با درختان خشكيده و سرما زده فرق بسيار دارند. همچنين زمينهاى به ظاهر مرده، مرده واقعى نيست، چه اينكه بذرهاى زنده گياهان در لابه لاى آن گسترده‌اند و همين كه محيط مساعدى بيابند، شروع به نمو و رشد مى‌كنند، و گرنه خاك فاقد بذر اگر هزاران سال هم باران بخورد، زنده نخواهد شد و اين با مرگ حقيقى بدن انسان فرق دارد.

[1]. سوره حج (22)، آيه 5 و 6.