مى‌كرده‌اند!

در مسأله معاد و رستاخيز كه الهام فطرى به يارى انسان شتافته، و راه را براى توجه عقلانى به جهان پس از مرگ براى او هموار نموده‌اند نيز همين اشكال پيش آمده، زيرا عبور پرتو اين الهام فطرى از شيشه‌هاى كج و معوج افكار مردم كوته بين سبب انحرافات و كج روى‌هاى فراوانى شده و قيافه اين مسأله را دگرگون ساخته است.

در حقيقت همان «تشبيه و قياسها» سبب شده است كه بشر در مسأله رستاخيز گرفتار خرافات عجيب و غريب و باورنكردنى گردد، و به گمان اينكه زندگى آن جهان، از هر نظر عين زندگى اين جهان است، بايد تمام وسايل و لوازم و اسباب مورد نيازش را از اينجا همراه او بفرستد.

خرافات مضحك و اسف‌انگيز!

اين طرز فكر خرافى در طول تاريخ موجب اعمال اسف‌انگيز و احياناً خنده آورى شده است.

مثلًا در ميان مردم «كنگو» معمول بوده كه به هنگام مرگ سران قبايل، دوازده دختر زيبا زنده زنده با او دفن مى‌كردند تا ملال از خاطر عاطر او در آن جهان، بزدايند.

و يا اينكه بعضى اهالى «مكزيك» دلقك (به اصطلاح هنر پيشه كمدين) رئيس قبيله را همراه او به خاك مى‌سپردند كه از تكدر خاطر وى در آن دنيا جلوگيرى كند.

و گاهى يك كاهن را زنده زنده با بزرگان خود دفن مى‌كردند تا مشاور