بهشت و دوزخ‌

اگر رابطه‌اى ميان مادر و كودكى كه در شكم اوست برقرار شود، و بتوانند با هم سخن بگويند، هيچ مادرى قادر نخواهد بود منظره لذت بخش و دل‌انگيز لحظه طلوع يا غروب آفتاب را در كنار يك درياچه زيبا كه گرداگرد آن را درختان سر سبز فرا گرفته و بيدهاى مجنون با شاخه‌هاى آويزان خود امواج درياچه را نوازش مى‌دهند بازگو كند.

او هرگز نمى‌تواند نسيم روح افزاى آميخته با عطر گلها را كه پيام آشنايى از لابه‌لاى آن به گوش جان مى‌رسد شرح دهد.

و نه او مى‌تواند درد فراق يك دوست صميمى را كه در آتش عشق و اشتياق دوست خود مى‌سوزد و مى‌سازد تشريح كند، و شبهايى كه تا صبح بيدار مانده و با ستارگان آسمان با زبان خاموش درد دل داشته مجسم سازد ... جنين كه جز با يك مشت خون و گوشت سر و كار ندارد چگونه مى‌تواند اين مفاهيم را درك كند؟

شرح نعمت‌هاى بهشت و دردهاى جانكاه كيفرهاى دوزخ براى ما كه در جنين اين دنيا زندگى مى‌كنيم درست همين گونه است.

اصولًا- همان طور كه گفته‌ايم- كلمات ما كه براى اين زندگى محدود ساخته شده‌اند عاجزتر و ناتوان‌تر از آنند كه بتوانند حقايقى را كه در بيرون‌