هم نيست، و حتى به گواهى تحقيقات وسيعى كه درباره انسانها به عمل آمده، خطوط سرانگشتان دو نفر نيز همانند يكديگر ديده نشده، دو روح نيز همانند يكديگر نيست و همان طور كه جسم بدون روح ناقص است، روح نيز بدون جسم كمبود دارد و اگر در جهان برزخ (عالمى كه در ميان دنيا و سراى آخرت است) اين دو از هم جدا مى‌شوند، جنبه موقتى دارد و در همان مرحله موقتى نيز فعاليت‌هاى روح محدود است و لذا زندگى برزخى به هيچ وجه توسعه زندگى عالم قيامت را ندارد.

به عبارت ديگر روح فرمانده و عامل مؤثر است و بدن فرمانبر و ابزار كار، همان طور كه هيچ فرمانده و هنرمندى از فرمانبر و يا ابزار كار بى نياز نيست، روح هم براى ادامه فعاليت‌هاى خود بى نياز از جسم نيست، منتها روح در جهان ديگر در سطحى بالاتر از اين جهان قرار مى‌گيرد به همان نسبت بايد جسمى كامل‌تر و عالى‌تر در اختيار داشته باشد و چنين هم خواهد بود.

در هر صورت جسم و روح همزاد يكديگر و مكمل يكديگرند و بنابراين معاد نمى‌تواند تنها جنبه روحانى و يا تنها جنبه جسمانى داشته باشد، مطالعه در وضع پيدايش جسم و روح اين حقيقت را روشن مى‌سازد.

ولى در اينجا چهار «اشكال» و يا به عقيده بعضى چهار «بن بست» خودنمايى مى‌كند كه بايد به طور گسترده مورد بررسى قرار گيرد:

1- شبهه آكل و مأكول؛

2- كمبود مواد خاكى روى زمين‌

3- با وجود تبديل جسم انسان در طول عمر، كداميك باز مى‌گردد؟

4- رستاخيز در كجا صورت مى‌گيرد؟ زيرا سطح كره زمين براى حشر