و نشر اين همه انسان مسلماً كافى نيست.

هر يك از اين ايرادهاى چهارگانه بايد جداگانه مورد بحث قرار گيرد.

1- شبهه آكل و مأكول‌

اين ايراد يكى از قديمى‌ترين ايرادهايى است كه در مورد معاد جسمانى ذكر شده و خلاصه آن چنين است:

فرض كنيد انسانى به هنگام قحطى و گرسنگى شديد از گوشت انسان ديگرى تغذيه كند به طورى كه همه يا قسمتى از بدن انسان اول جزء بدن انسان دوم شود، آيا اجزاى بدن انسان اول در رستاخيز از انسان دوم جدا مى‌شود يا نمى‌شود؟ اگر بگوييم مى‌شود؛ بدن انسان دوم ناقص مى‌گردد و اگر بگوييم نمى‌شود بدن انسان اول ناقص مى‌شود.

اصولًا احتياج به اين فرض هم نيست، اين موضوع دائماً در طبيعت جريان دارد كه انسان هايى از دنيا مى‌روند بدن آنها خاك مى‌شود، خاك‌ها جزء زمين مى‌گردد، و از طريق جذب ريشه درختان تدريجاً تبديل به گياه يا ميوه مى‌شود و انسان‌هاى ديگرى از آن تغذيه مى‌كنند، و يا حيواناتى از آن استفاده مى‌كنند كه بعداً انسان گوشت آن حيوانات را مى‌خورد، بنابراين اجزاى بدن‌هاى پيشين از اين طريق جزء بدن انسان‌هاى بعد مى‌شود.

تعجب نكنيد اگر بگوييم اين سيبهايى كه الان در ميوه خورى پيش روى ما گذارده شده شايد تاكنون ده بار جزء بدن انسانى گرديده مجدداً به خاك برگشته، بار ديگر از طريق ريشه‌هاى درخت جذب و مبدل به سيب شده سپس انسانى آن را خورده و جزء بدن او گرديده است.