حفظ، و به وسيله بيانات شيرين و راهنمايى‌هاى علمى، وظيفه سنگين خود (تعليم و تربيت) را انجام مى‌داد و اين طرز آموزش و پرورش، در گرو خواندن كتاب و نوشتن روى صفحه كاغذ يا تخته سياه نيست.

اشتباه نامبرده اين‌جاست كه تصوّر كرده طرز تعليم و تربيت پيامبران بسان آموزگاران و دبيران مدارس است، در صورتى كه زندگى پر افتخار پيامبران-/ خصوصاً زندگى رسول خدا-/ برخلاف اين مطلب گواهى مى‌دهد.

3-/ او مى‌گويد: قرآن مجيد طرفدار مقام علم و قلم است و چنين فرموده: «الَّذِى عَلَّمَ بِالْقَلَمِ* عَلَّمَ الانْسانَ مِا لَمْ يَعْلَمْ؛ همان كسى كه به وسيله قلم تعليم نمود و به انسان آنچه را نمى‌دانست ياد داد.» [1] تا آن‌جا كه نام يكى از سوره‌هايى كه در مكّه نازل گرديده سوره «قلم» است؛ بنابر اين، آيا مى‌توان باور كرد كه با اين همه طرفدارى از قلم، پيامبر كه مأمور تعليم قرآن بوده از به كار بردن قلم اجتناب مى‌ورزيد!

پاسخ: بطور مسلّم چنان كه گفتيم قدرت بر خواندن و نوشتن خود كمالى است كه پيامبر واجد آن بوده، اعمال و به كار بردن و استعمال آن كمالى است ديگر، ولى روى يك سلسله مصالح بزرگ، پيامبر اسلام از به كار بردن قلم اجتناب مى‌ورزيد.

زيرا، اگر او بسان مردم ديگر درس مى‌خواند و نامه مى‌نوشت، مخالفان نبوّت او آن را دستاويز قرار داده و چنين وانمود مى‌كردند كه آيين توحيد او و شرايع و احكام وى زاييده افكار و نتيجه مطالعات و بررسى‌هاى كتاب‌هاى پيشينيان است و ارتباطى با جهان وحى و خداوند ندارد.

قرآن اين حقيقت را با روشن‌ترين عبارت بيان كرده است و مى‌فرمايد: «ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتابٍ وَ لا تَخُطُّهُ بِيَمِينكَ اذاً لَارْتابَ الْمُبْطِلُونَ؛ تو هرگز

[1]. سوره علق، آيه 4 و 5.