اين عالم در پرده ابهام باقى مى‌مانَد و روز قيامت به مقتضاى آيه 48 سوره ابراهيم‌ «وَ بَرَزُوا لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ» روز بروز و ظهور اين واقعيّت‌هاست.

از اينجا روشن مى‌شود كه چرا «موازين» جمع بسته شده، زيرا اولياى حق كه ترازوهاى سنجش‌اند متعدّدند.

اين احتمال نيز وجود دارد كه هر كدام از آنها در صفتى ممتاز بوده‌اند، بنابراين هر يك ميزان سنجش يكى از صفات و اعمال آدمى هستند و چون اعمال و صفات انسان‌ها مختلف است، الگوها و ترازوهاى سنجش نيز بايد مختلف باشد.

البتّه اينكه در برخى روايات آمده، مانند روايتى كه از امام صادق عليه السلام وارد شده كه پرسيدند:

«ما مَعنى‌ الميزانُ؟ قالَ العَدلُ‌

؛ معناى ميزان چيست؟ فرمود: عدل است». [1] منافاتى با آنچه گفتيم ندارد، زيرا دوستان خدا و مردان و زنان نمونه جهان مظهر عدل‌اند، عدل از نظر فكر و عدل از نظر عقيده و عدل از نظر صفات و اعمال- دقّت كنيد. [2]

اسباب سنگينى ميزان اعمال در روايات‌

بى‌شك ارزش همه اعمال نيك و صالحات يكسان نيست و با هم تفاوت زيادى دارند، بدين‌رو در روايات اسلامى روى پاره‌اى از اعمال خير تأكيد بيشترى شده است و آنها را اسباب سنگينى ميزان و ترازوى عمل در قيامت شمرده‌اند، از جمله در حديثى از پيامبر صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم كه در تفسير «لاإله‌إلّااللّه» فرمود:

«يعنى بِوَحدانِيَّتِهِ لا يَقبَلُ اللّهُ الاعمالَ الّا بها وَ هِىَ كَلِمَةُ التَّقوى‌ يُثقِلُ اللّهُ بِها المَوازِينَ يَومَ القِيامَةِ لاإله‌الّااللّه‌

؛ اشاره به وحدانيت خداوند است و هيچ عملى بدون آن پذيرفته نمى‌شود و اين كلمه تقواست كه ترازوى سنجش اعمال را در قيامت سنگين مى‌كند». [3]

[1]. الاحتجاج، ج 2، ص 98.

[2]. رجوع شود به: تفسير نمونه، ذيل آيه 8 سوره اعراف.

[3]. نورالثقلين، ج 5، ص 659، ح 12.