از اين كلمه چيز ديگرى مى‌فهميم، دستگاهى كه نه ظرفى براى روغن دارد و نه فتيله‌اى و نه حبابى براى تنظيم هوا، امّا آنچه چراغ امروز را با ديروز پيوند مى‌دهد همان هدف و نتيجه آن است، يعنى وسيله‌اى كه تاريكى را از ميان مى‌بَرد.

در مسأله ميزان چنين است و در همين جهان مى‌بينيم كه با گذشت زمان ترازوها چه اندازه دگرگون شده‌اند و حتّى لفظ ميزان به وسايل ديگر سنجش گفته مى‌شود، مانند «ميزان‌الحراره» (سنجش گرما)، «ميزان الهوا» (سنجش هوا) و جز آن.

بنابراين، مسلّم است كه روز رستاخيز اعمال انسان با وسيله خاصّى سنجيده مى‌شود نه با ترازوهايى مانند ترازوهاى دنيا و بسا آن وسيله همان وجود انبيا و امامان و افراد صالح بوده باشد. در رواياتى كه از طريق اهل‌بيت عليهم السلام به ما رسيده اين مطلب به‌خوبى ديده مى‌شود.

امام صادق عليه السلام در تفسير آيه 47 سوره انبياء «وَنَضَعُ الْمَوَازِينُ الْقِسْطِ» فرمود:

«وَالمَوازينُ الأنبِياءُ وَالأوصِياءُ وَمِن الخَلقِ مَن يَدخُلُ الجَنَّةَ بِغيرِ حِسابٍ‌

؛ ميزان سنجش در آن روز پيامبران و اوصياى آنها هستند و از مردم كسانى‌اند كه بى‌حساب وارد بهشت مى‌شوند» يعنى كسانى كه در پرونده اعمالشان نقطه تاريكى وجود ندارد. [1] و در روايت ديگرى آمده است:

«انَّ اميرَالمُؤمِنينَ وَالأئمَّةَ مِن ذُرّيَّتِهِ هُمُ المَوازينُ‌

؛ يعنى اميرمؤمنان و امامان از فرزندان او ترازوهاى سنجش‌اند». [2] در زيارت مطلقه اميرمؤمنان على عليه السلام مى‌خوانيم:

«السَّلامُ عَلى‌ ميزانِ الأعمالِ‌

؛ سلام بر ميزان سنجش اعمال».

در واقع مردان و زنان نمونه جهان مقياس‌هاى سنجش اعمال انسان‌ها هستند و هر كس به آن اندازه كه به آنها شباهت دارد، وزن دارد. و آنها كه از ايشان بيگانه‌اند، كم‌وزن يا بى‌وزن‌اند.

حتّى دوستان خدا مى‌توانند مقياس سنجش باشند، ولى بسيارى از حقايق در

[1]. رجوع شود به: تفسير نمونه، ذيل آيه 47 سوره انبياء.

[2]. همان.