گاهى در همين دنيا چنين مسأله‌اى براى انسان رخ مى‌دهد. مثلًا به دانش‌آموزى مى‌گويند تا جوانى و استعداد دارى، فراغت بال دارى و هنوز زن و بچّه و گرفتارى‌هاى زندگى به سراغت نيامده است درس بخوان، امّا او گوش نمى‌كند. بعد كه عمرى از او گذشت ديگر نه جسم آماده است و نه روح آماده درس خواندن، به هر كارى هم كه بخواهد وارد شود سواد مى‌خواهد و او كه سواد ندارد مجبور است عاطل و باطل باشد يا به كارهاى پست تن در دهد، لذا پشيمان مى‌شود كه كاش در جوانى به گفته‌هاى بزرگ‌ترمان گوش مى‌دادم. آرزو مى‌كند كه كاش جوان مى‌شدم و دوباره درس مى‌خواندم، در حالى كه ديگر جوانى برنمى‌گردد.

فراموش نمى‌كنم يكى از فرزندان علماى بزرگ- كه اهل علم نيست- بعد از آنكه پدرش مرحوم شد و آن كنگره‌ها را براى گراميداشت او گرفتند و آن عظمت را ديد بسيار ناراحت شد كه چرا طلبه نشد و درس نخواند. آه مى‌كشيد و مى‌گفت: الان از من گذشته و ديگر نمى‌توانم كارى بكنم.

آخرت هم چنين است امير مؤمنان على عليه السلام در نهج البلاغه به اين مطلب اشاره كرده و مى‌فرمايد: اين مرده‌هايى كه بر دوش‌ها حمل مى‌شوند و آنها را به قبرستان مى‌برند بهترين واعظ شما هستند:

«فَكَفى‌ واعِظاً بِمَوْتى‌

..». مثل اينكه هرگز اهل اين دنيا نبودند. واقعاً در مراسم دفن نگاه كنيد چگونه خاك بر روى مرده مى‌ريزند، فاتحه مى‌خوانند و خداحافظى مى‌كنند. مثل اينكه صد سال اهل اين قبرستان است و آخرت خانه هميشگى او بوده. زود مرده را تشييع مى‌كنند، جنازه را برمى‌دارند مبادا بوى تعفّن آن بلند شود. او را به قبرستانى مى‌برند كه اگر در زمان حياتش به او مى‌گفتند لحظه‌اى به آنجا برو! نمى‌رفت و وحشت مى‌كرد.

3.

«وَانَّ اللّهَ يُعطي الدُّنيا مَن يُحِبُّ وَيُبغِضُ‌»

: خداوند دنيا را به همگان، به كافر و مؤمن مى‌دهد، ولى آخرت منحصر به مؤمنان است. اين روايت مى‌فهمانَد كه در پيشگاه الهى دنيا ارزشى ندارد، وگرنه آن را فقط به دوستانش مى‌داد. در برخى‌