بحث خاصى است؛ از طرف ديگر، بسيارى از اين قواعد ربطى به مسائل اصولى ندارند تا بتوان از آن‌ها در علم اصول بحث كرد. حق اين است كه براى آن علم مستقلّى در نظر گرفته شود، چرا كه در كتب فقهى به اين قواعد نياز مبرم داريم.

البته گروه اندكى از متأخرين، رسالاتى تأليف كرده‌اند كه دربردارنده بعضى از اين قواعد مى‌باشد؛ مانند:

عالم فاضل، محمّد باقر يزدى حائرى (م 1300)؛ محمّد جعفر استرآبادى (م 1263)، كه نام كتاب خود را «مقاليد جعفريه» گذارده؛ و سيد محمّد مهدى قزوينى (م 1300)؛ ولى متأسفانه هيچ يك از اين كتب به دست ما نرسيده است.

امّا كتاب «القواعد» كه شهيد اوّل (قدّس اللَّه نفسه) آن را تصنيف نموده، مختص به بيان قواعد فقهى نيست؛ بلكه هم شامل مسائل مختلف فقهى از ابواب گوناگون مى‌شود، و هم شامل مسائل اصولى، و بعضى وقت‌ها برخى مسائل كلامى و لغوى نيز در آن مشاهده مى‌شود، كه در مجموع به كتاب فقهى شبيه‌تر است.

هم چنين است كتاب «تمهيد القواعد» شهيد ثانى؛ اين كتاب همان‌گونه كه در مقدّمه آن ذكر شده، در بردارنده 100 قاعده اصولى، و احكام متفرع بر آن؛ و صد قاعده ادبى، و احكام فرعى متناسب با آن‌هاست.

امّا كتاب «عوائد الايّام فى بيان قواعد الاحكام و امّهات مسائل‌