اسم الکتاب : قاعده لاضرر، ترجمه القواعد الفقهية المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 11
مقدّمه
جايگاه قواعد فقهى بين فقه و اصول
از مهمترين مسائلى كه تحقيق و بحث درباره آن بر فقيه واجب است، «قواعد
فقهى» است كه وسيلهاى براى رسيدن به احكام فراوانى در تمام ابواب فقه بوده، و در مباحث
و ابواب مختلف فقه، فروع مهمّى بر آن مبتنى است.
ولى علىرغم اين جايگاه مهم، آنگونه كه شايسته آن است مورد بحث واقع
نشده- نه در فقه و نه در اصول فقه- مگر بخش ناقصى از آن، مانند «قاعده لا ضرر»؛ و بعضى
قواعد ديگر مانند «قاعده تجاوز» و «قاعده فراغ» كه در كتب اصوليون متأخر به عنوان بحث
تبعى و جنبى مطرح شده، و به طور مستقل از آن بحث نكردهاند.
در نتيجه اين قواعد فقهى همانند آوارگانى شدهاند كه نه مسكنى مىيابند
و نه قرارى مىگيرند، چرا كه نه در فقه جاى دارند و نه در اصول. از يك طرف امكان ندارد
اين قواعد را به صورت كامل در علم فقه مورد بحث قرار داد، زيرا هر يك از مسائل فقهى
مربوط به
اسم الکتاب : قاعده لاضرر، ترجمه القواعد الفقهية المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 11