فرانسه آمده بودم مجدداً سفرى به آنجا داشتم. در يك كتاب فروشى، كه از قبل با صاحب آن آشنايى داشتم، نشسته بودم كه چند نفر براى خريد كتاب به آنجا آمدند. خانم سالمندى، كه در بين آنها بود، پرسيد: در باره عرفان اسلامى چه كتابى داريد؟ فروشنده گفت: من كتابى سراغ ندارم اما شايد اين آقا بتواند شما را راهنمايى كند. آن خانم با من صحبت كرد و من نيز آنچه مى دانستم به او گفتم. صاحب كتاب فروشى گفت: از اين قبيل مشتريها زياد به ما مراجعه مى كنند.

دلايل بسيارى وجود دارد كه زمينه را براى پذيرش اسلام، بخصوص در بعد معنوى آن، فراهم كرده است. لازم است كه خود را براى پاسخگويى به اين نيازها آماده كنيم و اين تشنگان زلال معرفت و عرفان اسلامى را از سرچشمه قرآن و سنت سيراب نمائيم.

زـ قصورهاى گذشته

شايد در گذشته كسانى، به دليل تنبلى يا براى جلب منافع مادى و يا رياست و شهرت، در شناخت حقايق اسلام نكوشيده اند و در معرفى حقايق اسلام نيز بعضاً به دنبال پول يا شهرت بوده اند. مشكلات امروز ما نتيجه تقصيرهايى است كه در گذشته مرتكب شده ايم «...لِيُذيقَهم بَعضَ الّذى عَمِلُوا ...»[1] «و ما أصابَكم مِن مُصيبَة فَبِما كَسَبَتْ أيديكُم...»[2] اگر همه گناهان به گردن روحانيت نباشد، دست كم قسمت مهمى از اين مسؤوليتها به عهده ماست. اگر هواى نفس و تنبلى كنار گذاشته شود و هركس مسؤوليت خود را يك جهاد بداند در بسيارى از امور، از جمله

[1] سوره روم: 41.

[2] سوره شورى: 30.