كنار تلاشهاي علمي و نظري در شناخت معارف و احكام دين و ديگر وظايف و فعاليتهاي خود، به امر خطير تزكيه و تهذيب نفس خويش اهميت دهد، و براي ريشهكن ساختن رذايل نفس و زمينههاي وسوسه و نفوذ شيطان به جِدّ كوشش كند؛ چه پس از آنكه كسي به مدارج عالي علمي و موقعيتهاي اجتماعي دست يافت، به طعمهاي براي مطامع شيطان بدل خواهد شد،[1] و براي رهايي از كمند او ميبايست قبلاً با مجاهده و تهذيب نفس، خود را براي مقابله با وساوس و ترفندهاي او و پيروانش آماده كرده باشد و در سركوب خواستههايي چون شهرتطلبي، برتريجويي و ثروتپرستي به مقاماتي رسيده باشد.
اين مهم از آن روي اهميت دو چندان مييابد كه عالمان دين، وظيفه تبليغ و نشر معارف اسلام، و از جمله امربه معروف و نهي از منكر را نيز بر عهده دارند، و در حقيقت، طبيبان روح مردماند، و اگر طبيب خودْ بيمار باشد، اعتماد مردم از او سلب خواهد شد.
بنابراين تزكيه و تهذيب نفس از مهمترين تكاليف نهاد روحانيت به شمار ميآيد.
نشر معارف و تبليغ دين
روحاني، به منزلة وارث انبيا(عليهم السلام) تكاليف سنگيني بر عهده دارد. يكي از مهمترين وظايف او آن است كه اندوختههاي خود را به ديگران نيز بياموزد. اين آموزش ميتواند به همان صورت مبسوط و گستردهاي باشد كه خود آموخته است، يا به گونهاي مختصر و مفيد در اختيار عموم مردم قرار گيرد. به اين ترتيب يك روحاني از سويي وظيفة اساسي خود را در برابر دين و مردم انجام داده و از سوي ديگر دانش خود را اتقان و استحكام بخشيده، بر غناي آن ميافزايد.[2]
[1] محمّدباقر مجلسي، بحارالانوار، ج 81، ص 211؛ محمّد محمّدي ريشهري، ميزان الحكمة، ج 5، ص 81 . [2] محمّد محمّدي ريشهري، ميزان الحكمة، ج 6، ص 470 ـ 471.