را ممنوع كرده‌اند. اين جا ديگر صحبت از آزادى تجارت نيست؛ چرا؟ چون مثلا به احتمال يك در ميليون اين امكان وجود دارد كه در اثر مصرف گوشت آلوده يك نفر آسيب ببيند. با همين احتمال اندك، كل معاملات ممنوع مى‌شود و كسى هم در دنيا اعتراض نمى‌كند كه چرا برخلاف آزادى تجارت عمل مى‌كنيد. ساير چيزهايى هم كه با بهداشت انسان منافات دارد اگر ممنوع شود كسى اعتراض نمى‌كند كه چرا خريد و فروش آن ممنوع است. وقتى تشخيص داده شود يك دارو غير بهداشتى و مضر است فوراً خريد و فروش آن را ممنوع اعلام مى‌كنند و سازنده آن را تحت تعقيب قرار مى‌دهند و هيچ كس هم نمى‌گويد اين خلاف حقوق بشر است و انسان‌ها آزادند هر چه مى‌خواهند توليد كنند. توليد آزاد است مادامى كه به ديگران ضرر نزند. آنچه در دنيا وجود دارد و به آن توجه دارند معمولا همين ضررهايى است كه به جسم و بدن انسان وارد مى‌شود؛ اما اسلام علاوه بر ضرر جسمانى، آسيب روحى و معنوى را نيز مد نظر قرار مى‌دهد و آزادى را تا جايى مى‌داند كه براى جسم يا روح انسان ضرر نداشته باشد. مردم دنيا معمولا محدود كردن آزادى را فقط در آنجا كه براى بعد مادى و حيوانى انسان مضر است بدون اشكال مى‌دانند و به مواردى كه به انسانيت انسان و بعد روحى و معنوى او آسيب مى‌رساند كمتر توجه دارند. در عصر كنونى كه تقريباً مى‌شود گفت اصلا توجهى ندارند. مشروبات الكلى كه عقل انسان را زايل مى‌كند، به كبد و قلب انسان آسيب مى‌رساند و ضررهاى متعدد دارد ممنوعيتى ندارد؛ چون مردم آن را دوست دارند. مى‌گويند، چون از حقوق اوليه هر انسان، آزادى در انتخاب شغل است اگر كسى خواست مشروب‌فروشى باز كند نمى‌توان و نبايد مانع او شد. اگر مانع چنين كسب و كارى شويم خلاف حقوق بشر رفتار كرده‌ايم. قبل از انقلاب با تمسك به امثال همين حرف‌ها صدها مشروب‌فروشى در تهران و ساير شهرهاى كشورمان وجود داشت. مى‌گفتند آن فرد آزاد است مشروب‌فروشى كند و البته شما هم آزاديد، مى‌توانيد نخريد؛ در هر حال اقتضاى حقوق بشر اين است كه او در كارش آزاد باشد و آنهايى هم كه آن را خلاف شرع و حرام مى‌دانند، نخرند.

در مورد حجاب هم مى‌گويند بايد آزاد باشد، هر كس خواست حجاب داشته باشد و هر كس هم نخواست مى‌تواند بدون حجاب باشد. آزادى در انتخاب لباس و پوشش، حق ابتدايى هر انسانى است، نمى‌توان كسى را مجبور كرد كه حجاب داشته باشد. اين كار برخلاف حقوق بشر است. جالب اين است كه چنين حرف‌هايى گاهى حتى در نظام اسلامى و از جانب كسانى