عذاب محروم شدن از جوار الهي

گفتيم واژه «لقا» و «ملاقات» در قرآن ناظر به ملاقات عمومي خداوند است و مدلول آيات در بردارنده اين واژه‌ها اين است که همه مردم با ورود به عالم آخرت حضور خداوند را درک خواهند كرد. مسلماً اين درک، ذهني و در چارچوب مفاهيم نيست، بلکه به معناي شهود و درک حضوري خداوند است. اين لقا براي همه اهل آخرت لذت‌بخش نيست، بلكه از آن رو كه لقاي مطلوب؛ يعني لقاي خاص، بزرگ‌ترين آرمان انسان است و در پرتو آن، علاوه بر آن که  حضور خداوند را درک مي‌کند، او را مشاهده نيز خواهد كرد و در جوار او از سرور و لذتي ابدي و بي‌نهايت برخوردار مي‌گردد؛ براي کساني که از مشاهده خداوند و جوار او محرومند سخت‌ترين عذاب خواهد بود.

«كَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَّمَحْجُوبُون؛[1] چنين نيست که آن‌ها مي‌پندارند، بلکه آن‌ها در آن روز از پروردگارشان محجوبند».

بنابر بسياري از آيات کفار و گنه‌کاران در قيامت کور و کر محشور مي‌شوند و در هنگام ملاقات با خدا، با اين که حضور او را درک مي‌کنند؛ اما او را مشاهده نمي‌کنند و سخنش را نمي‌شنوند و از اين که آنچه را بايد ببينند، نمي‌بينند و آنچه را که بايد بشنوند، نمي‌شنوند رنج مي‌برند و در عذابند:

«قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنتُ بَصِيرًا * قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْك