اسم الکتاب : حاشية على درر الفوائد المؤلف : الآشتياني، محمود الجزء : 1 صفحة : 537
[اربعة رسائل وجيزة من الشارح]
در رد منكرين خاتميت حضرت رسول (ص) للانبياء (ع)
بسمه تعالى مخفى نماند كه بعضى از منحرفين عن الصراط المستقيم ادعا نموده كه كلمه خاتم فى قوله تعالى وَ خاتَمَ النَّبِيِّينَ يفتح تاء بمعانى مختلفهاش دلالت بر خاتميت نبوت بحضرت محمد بن عبد اللّه صلى اللّه و آله الطاهرين ندارد، پس چنانچه كسى در اين عصر و زمان ادعاى نبوت كرد و برطبق مدعاى خود ادلة اقامه نمود بايد تصديقش كرد و به او ايمان آورد، و لا يخفى ما فيه من الفساد من وجوه، اما اولا به اينكه از قراء سبعه كسى غير از عاصم كه يكى از آنها است كلمه خاتم را بفتح قرائت ننموده، و اما ثانيا به اينكه بعضيها كلمه خاتم بفتح تاء را فعل ماضى از باب مفاعله دانسته، و گفتهاند كه آن بمعنى ختم است و النبيين را مفعول آن دانستهاند، و ثالثا بر تقدير اينكه خاتم بفتح اسم باشد نه فعل ماضى، لكن چون خاتم بفتح تاء در لغت و كلمات عرب بمعانى عديده استعمال شده، از آن جمله بمعنى انگشتر و ديگر بمعنى مهر ثبت كه مرسوم است در ذيل قبالجات و اسناد مىزنند، و ديگر بمعنى احراز گروه، و يا بمعنى الذى ختم به مىباشد، و على اى تقدير چه خاتم در آيه مباركه بكسر تا و چه بفتح آن باشد، دلالتش بر آنچه متفق عليه بين خاصه و عامه مىباشد از خاتميت و آخر النبيين بودن آن حضرت (صلى اللّه عليه و سلم)، اوضح من الشمس و ابين من الامس است، اما بناء بر كسر تاء خاتم فواضح، و اما بناء بر فتح آن پس براى اينكه گذشت كه خاتم به معناى انگشتر و مهر ثبت بىمناسبت با مقام است، و منحصر است حملش
اسم الکتاب : حاشية على درر الفوائد المؤلف : الآشتياني، محمود الجزء : 1 صفحة : 537