قسامه قسامه چنان كه شهيد ثانى در « مسالك الافهام » افاده كرده « در لغت اسم است براى اوليايى كه بر ادّعاء دم ، قسم ياد مىكنند و در لسان فقيهان اسم سوگندهايى است كه بر اولياء دم تقسيم مىگردد و بر هر دو تقدير اسمى است كه جايگزين مصدر گشته است .
گفته مىشود : اقسم اقساما و قسامة و اين اسم است چنان كه گفته مىشود : اكرم اكراما و كرامة و بحسب لغت به سوگندهايى كه در بارهء خصوص دم باشد اختصاص ندارد ليكن در اصطلاح فقيهان به آن مخصوص مىباشد » .
قسامه در موردى به ميان مىآيد كه در محلى مقتولى يافته شود و قاتل او دانسته نشود و بيّنه هم در ميان نباشد و صاحب خون ( ولىّ دم ) بر يك تن با زياده ادعاء كند و در قضيه شواهد و اماراتى به نظر آيد كه مايهء اتهام مدعى عليه گردد و بر صدق ولىّ دم اشعار داشته باشد يعنى باصطلاح فقهاء « لوث » شود .
در اين صورت در قتل عمد پنجاه سوگند بر ولىّ دم و اقارب او ، اگر وليّ دم را اقربائى باشد و در اين ادعا با او موافق باشند ، متوجه و ميان ايشان تقسيم گردد و اگر او را اقرباء نباشد يا ايشان را ادعائى نباشد خود ولىّ دم پنجاه بار سوگند ياد مىكند بهر حال پنجاه سوگند براى تحقّق قسامه لازم مىباشد .
و در قتل خطاء محض و شبيه بعمد اختلاف شده جمعى از فقيهان همان عدهء پنجاه را معتبر دانسته و فرقى ميان عمد و شبه عمد و خطاء محض قائل نشده و گروهى ديگر در اين صورت بيست و پنج سوگند بر مدّعى و مدعيان لازم دانسته‌اند بهر جهت مسأله از جنبهء فقهى مورد بحث نيست و به همين اندازه موضوع روشن شد . بيان سائر خصوصيات و موارد اختلاف فقهاء بايد در كتب فقهى ديده شود .