نماز قضاء چنان كه ارباب سير نوشته‌اند در موقع مراجعت از غزوهء خيبر ( سال ششم يا هفتم ، باختلاف ) از پيغمبر ( ص ) و اصحاب به واسطهء غلبهء خواب نماز صبح فوت گرديده و حكم قضاء فوائت تشريع شده است [1] در فروع كافى رواياتى در اين باره نقل گرديده كه از آن جمله است به اسنادش از مفيد بن اعرج از حضرت صادق ( ع ) كه آن حضرت چنين گفته است : « نام رسول الله صلَّى الله عليه و آله عن الصّبح و الله عزّ و جلّ أنامه حتّى طلعت الشّمس عليه و كان ذلك رحمة من ربّك للنّاس . . [2] » و در روايتى ديگر است « . . فانّ رسول الله رقد عن صلاة الفجر حتى طلعت الشمس ثم صلَّاها حين استيقظ . . »

[1] فقهاء براى وجوب قضاء نماز به آيهء 63 از سورهء الفرقان * ( ( وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَالنَّهارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرادَ أَنْ يَذَّكَّرَ أَوْ أَرادَ شُكُوراً ) استدلال كرده‌اند و اگر اين آيه به مناسبت اين كه در سورهء ( مكّى ) مىباشد ، صدورش در واقعهء خيبر و براى بيان تشريع حكم نماز قضاء مورد انكار گردد و از اين روى در اصل استدلال فقيهان به آن خدشه و اشكالى پيش آيد شايد روايت نبوى ، كه در « كنز العرفان » بدين عبارت « من فاتته فريضة فليقضها كما فاتته » نقل شده در همان واقعه صدور يافته و تشريع اين حكم به وسيلهء ( سنت ) معلوم گرديده باشد .
[2] مير داماد در كتاب « الرّواشح السّماويّه » در راشحهء 25 چنين افاده كرده است « و شيخ ما صدوق ، عروهء اسلام ، ابو جعفر بن بابويه در كتاب « من لا يحضره الفقيه » در احكام « سهو در نماز » از سعيد اعرج حديث سهو پيغمبر ( ص ) را چنين روايت كرده كه گفت : از حضرت صادق ( ع ) شنيدم كه گفت : « ان اللَّه تبارك و تعالى انام رسوله عن صلاة الفجر حتى طلعت الشمس » آنگاه گفت : « فبدأ صلَّى الرّكعتين اللتين قبل الفجر ثمّ صلَّى الفجر . و اسهاه فى صلاته فسلَّم فى ركعتين » آنگاه آن چه را ذو الشمالين گفته وصف كرده پس از آن گفته است : « و انّما فعل ذلك به رحمة لهذه الامة الحديث » ابن بابويه پس از اين حديث چنين افاده كرده : و كسانى كه سهو نبى ( ص ) را نپذيرفته‌اند گفته‌اند : در ميان صحابه كسى به نام ذو اليدين نبوده »