فصل چهارم اندر لولب‌

[1] و آن چوبيست سر آن مدوّر چون رسنى و بسيط وى لولبى نقر كرده شكل 5- خ و اندر ميان‌ [2] چرخى نهاده چنانكه بسيط اندرونى چرخ هم لولبى شكل باشد و بر يكديگر منطبق بود چون اشكنجه‌ [3] و مقبضى در يك سروى ساخته چنانكه‌ [4] چون لولب بر بسيط زمين عمود شود مقبض موازى افق‌

[1] در بيان لولب: خ.

لولب بوزن كوكب: بمعنى پيچ و مهره بكار ميرود «آلة من خشب او حديد ذات محور ذى دوائر ناتئة و هو الذكر او داخلة و هو الانثى و يعرف بالبرغى: المنجد» كلمه (برغى) مرادف لولب از مستحدثات عربى است.

[2] نقر كنند و در ميان: خ.

[3] اشكنجه: بمعنى تنگ و آلت فشار است همچون اشكنجه صحّافان.

[4] خ (چنانكه) ندارد.