اين بود مختصرى از علل و بواعثى كه توجه و عنايت خاص شيخ رئيس را بمسئله نفس و شرح و بسط مباحث آن معطوف داشته و براهينى كه موجب شهرت و معروفيت وى در اروپا گشته است. ولى بايد دانست كه صيت شهرت ابن سينا و نفوذ عقايد و افكار فلسفى وى از قرون وسطى تا عصر دكارت متوقف نمانده، بلكه از قرن نوزدهم ميلادى باين طرف مجددا دانشمندان و روان‌شناسان به بحث و فحص افكار و آثار شيخ خاصه راجع به قسمت نفس پرداخته‌اند. از آن جمله، در نيمه اول قرن نوزدهم هانبرگ‌ [1] دانشمند آلمانى نظريه «معرفت» را از لحاظ ابن سينا و آلبرلو گراند مورد مطالعه و مداقه قرار داده و دانشمند ديگر آلمانى بنام وينتر [2] در يكى از مجلات علمى شهر مونيخ، مقاله مفصل و محقّقانه‌اى راجع به قسمت ششم طبيعيات شفا كه مربوط به نفس و قواى آنست‌ [3] نوشته است.

در نيمه اول قرن بيستم نيز پرفسور ژيلسون فرانسوى در باب علم نفس از نظر ابن سينا و تأثير و نفوذ عقايد و آراء شيخ در قرون وسطى، مقاله عميق و مفصلى در مجله معروف‌

Archives Doctrinales et Litteraires du Moyen Age

برشته تحرير در آورده است‌ [4].

[1] -

B. Hanebrg, Zur Erkenntnislehre von lbn sina und Albertus, Miinchen 1866

. (2) -

M. Winter, Uber Avicennas opus egregium de anima, Miinchen, 1903

. (3) -Gilson ,Archives ,T .IV ,1929 ,p .38 -74 .

[4] -Gilson ,Archives ,T .IV ,1929 ,p .38 -74 .