و تكون القوى المذكورة لا تغني غناها أو تكون بحيث يعرض لها عند المصادمات عارض خطأ، أو غلبة هيجان؛

و قواى مذكور به كمال خود نمى‌رسند، مگر اين‌كه در برخوردها و تصادم‌ها دست خوش خطا يا غلبه يك هيجان مى‌شوند.

نبايد انتظار داشت كه اين قوا خودبه‌خود فعاليت‌هاى خود را به كار گيرند و خطا و هيجانى به بار نيايد. قوّه‌اى كه بايد حاكم باشد و از خطاها و هيجانات پيش‌گيرى كند، عقل است. تضادّ عقل و شهوت، حتمى است. هركدام چيره شود، ديگرى مقهور و مغلوب او مى‌شود. بهتر آن است كه عقل غالب شود. اگر عقل، غالب شود، انسان فرشته‌خو مى‌شود و اگر شهوت، غلبه كند، انسان يك حيوان بى‌يال و دم مى‌گردد.

نكته دوم‌

آيا شهوت و غضب، بر بيشتر انسان‌ها غلبه دارد؟ آيا آنانى كه مغلوب شهوت و غضبند، در بيشتر زمان‌ها مغلوبند، يا در برخى از اوقات؟ پاسخ شيخ الرئيس به اين پرسش‌ها منفى است. او در اين‌باره مى‌گويد:

و ذلك في أشخاص أقلّ من أشخاص السالمين و في أوقات أقلّ من أوقات السلامة؛

و اين، در اشخاص و اوقاتى است كه به مراتب از اشخاص سالم و اوقات سلامت، كمتر است.

بنابراين، پاسخ پرسش‌ها روشن است. نه همه انسان‌ها يا بيشتر آنها مغلوب شهوت و غضبند و نه آنانى كه مغلوبند، هميشه يا بيشتر اوقات، مغلوبند.