واجب الوجود به نظام برترى كه بالقياس به ذات مقدّس او وجوب و ضرورت دارد، عالم است. بنابراين، در علم عنايى او، علم به ضرورت و وجوب نظام برتر نيز تحقّق دارد و اين، همان ويژگى دومى است كه در معناى عنايت، لحاظ شده است.

ويژگى سوم‌

او مى‌داند كه وجوب نظام برتر از جانب او و ناشى از احاطه علمى اوست.

شيخ الرئيس در اين‌باره مى‌گويد:

و بأنّ ذلك واجب عنه و عن إحاطته به.

ممكن است گفته شود كه ويژگى سوم عنايت، همان ويژگى دوم است؛ ولى با اندك دقّتى آشكار مى‌شود كه اينها با يك‌ديگر فرق دارند. براى روشن شدن فرق آنها بايد خواننده را به اين نكته توجه دهيم كه ميان واجب بالقياس الى الغير و واجب بالغير، فرق است. در اوّلى استدعا و در دومى اقتضاست و اقتضا اخصّ از استدعاست. [1]

ويژگى دوم از وجوب بالقياس الى الغير سرچشمه مى‌گيرد و ويژگى سوم از وجوب بالغير.

وجوب بالقياس الى الغير در جايى است كه ميان طرفين، ملازمه باشد، اعمّ از اين‌كه يكى معلول و ديگرى علت باشد يا هر دو معلول يك علت ثالث باشند.

در ويژگى دوم، علم عنايى واجب الوجود تعلّق گرفته است به اين‌كه نظام برتر، وجوب بالقياس الى الغير دارد و در ويژگى سوم، علم عنايى او تعلّق گرفته است به اين‌كه نظام برتر، وجوب بالغير دارد؛ يعنى خود واجب الوجود، آن‌را ايجاب و ايجاد كرده است.

در ويژگى اوّل، تنها احاطه علمى است و بس. در ويژگى دوم، نه تنها احاطه علمى‌

[1] . شرح غرر الغرائد (معروف به شرح منظومه سبزوارى)، ص 61.