بودن تو در حالتى كه در ذات تو استقرار دارد و به دنبال آن اضافه‌اى مى‌آيد كه لازم يا غيرلازم و عارض است. [1]

بنابراين، تو با داشتن اين دو وصف (توانايى و علم)، داراى حالتى مضاف مى‌باشى، نه داراى اضافه محض.

شرح و توضيح‌

در اين فصل، شيخ الرئيس به بيان دو نكته پرداخته است:

1. صفت‌هاى اضافى محض كه ما در فصل پيش در ضمن آخرين تقسيم صفت‌ها، درباره آن، توضيح كافى داديم. او دراين‌باره مى‌گويد:

كونك يمينا و شمالا هو إضافة محضة؛

بودن تو در جانب راست و چاپ، اضافه محض است.

طبق اين تعبير مى‌توانيم صفت‌ها را به صفت‌هاى حقيقى و اضافى تقسيم كنيم. آن گاه هر كدام را به محض و غيرمحض تقسيم نماييم. بنابراين، به حسب مقام ثبوت، صفت‌ها چهار قسمند:

الف) صفت‌هاى حقيقى محض؛

ب) صفت‌هاى حقيقى غير محض يا مضاف؛

ج) صفت‌هاى اضافى محض؛

د) صفت‌هاى اضافى غيرمحض يا حقيقى ذات اضافه.

اما به حسب مقام اثبات، سه قسم بيشتر نداريم؛ چراكه بازگشت قسمت «ب» و «د» به يكى است؛ ولى همان‌گونه كه در فصل پيش بيان كرديم: اين قسم- يعنى صفت‌هاى‌

[1] . در حقيقت مى‌خواهد فرق صفت‌هاى حقيقى مضاف و صفت‌هاى اضافى محض را بيان كند. فرق ميان اضافه لازم و اضافه عارض، با توجه به توضيحات فصل پيش معلوم است. اضافه علم به معلوم خاص، اضافه لازم و اضافه توانايى به مقدور خاص، اضافه عارض است.