اسم الکتاب : هدايتگران راه نور المؤلف : مدرسى، سيد محمد تقى الجزء : 1 صفحة : 816
محمّد پس از آنكه از كوفه بيرون شد به سمت «مرو» در استان خراسان
روانه گرديد. وى قبل از اين به سوى ناحيه «رقّه» خروج كرده بود. گروهى مردان
سرشناس از فرقه زيديّه، همچون يحيى بن حسن بن فرات و عبّاد بن يعقوب رواجنى در
ركاب وى بودند.
زيّديه در آن روزگار عامل بسيارى از قيامها و انقلابها بودند. اگر چه
معمولًا اين قيامها و انقلابها به دست افراد ديگرى كه از فرقه زيديّه نبودند،
رهبرى مىشدند.
ابراهيم بن عبد العطّار گويد:
ما (در مرو) با محمّد بن قاسم بوديم در آنجا به ميان مردم پراكنده
شديم و آنان را به محمّد بن قاسم فرا مىخوانديم. ديرى نگذشت كه چهل هزار نفر به
نداى او پاسخ گفتند. ما از آنها بيعت گرفتيم و محمّد را در يكى از روستاهاى مرو كه
مردم آن همگى شيعه بودند مستقر كرديم. آنها هم محمّد را در قلعهاى در كوهى بلند
كه هيچ پرندهاى ياراى رسيدن به آن را نداشت، جاى دادند. [1]
روزى صداى گريهاى در مرو شنيده شد. محمّد يكى از يارانش را فرستاد
كه علّت اين امر را تحقيق كند. مرد رفت و خبر آورد كه يكى از كسانى كه با وى بيعت
كرده، از كسى مالى را به زور گرفته است. محمّد ميان اين دو مرد، سازش برقرار كرده
و آنگاه به همراه خود ابراهيم بن عطّار گفت: اى ابراهيم! آيا با چنين كسانى
مىتوان دين خدا را يارى كرد؟! سپس گفت: مردم را از گرد من پراكنده كنيد تا خود
تدبيرى بينديشم.
آنگاه عدّهاى از ياران خوب و فداكار خويش را دست چين كرد و به همراه
آنان در حركت شد.