مبارزخواهى سردادند. على عليه السلام به سوى شجاع‌ترين دلاور عرب در زمان خود، يعنى عمرو، رفت و او را بكشت. با مرگ عمرو، ترس و بيم در سپاه كفر حكمفرما شد. هر دو سپاه به سوى يكديگر تير انداختند. سپاه كفار بيش از بيست روز در پشت خندق اردو زدند، امّا سرانجام با خوارى و سرافكندگى پس از تحمل خسارتهاى معنوى و مادى فراوان به ديار خود بازگشتند.

آوازه استقامت و پيروزى مسلمانان در برابر سپاه بى‌شمار كفر، در سرتاسر جزيرة العرب پيچيد. در اين جنگ تعداد سپاهيان اسلام از سه هزار نفر تجاوز نمى‌كرد، درحالى كه افراد سپاه كفار به دهها هزار تن بالغ مى‌شد. امّا با اين همه پيروزى در اين جنگ سرانجام نصيب سپاه اسلام شد.

با پايان غزوه خندق، سلسله بزرگى از جنگهاى پيامبر با قريش خاتمه يافت. و بعد از اين هيچ جنگ ديگرى ميان پيامبر و قريش روى نداد، مگر فتح مكّه كه آن هم در واقع پيروزى نهايى مسلمانان بر كفار بود نه جنگ و خونريزى.

در اينجا دو سلسله ديگر از جنگهاى اسلامى باقى مى‌ماند، نخست: جنگ مسلمانان با يهود و دوّم جنگهاى آنان با قبايل ديگر عربى. اكنون به طور خلاصه به جنگهاى مسلمانان با يهود اشاره مى‌كنيم.