«اخلاق علم است» و اينكه آموزش دادن آن ممكن است، را از او برستانده است، زيرا اوّلًا اراده، مادام كه پرتو بستاند مستقيم خواهد بود (و اين تأكيدى است آميخته به شك، آن گونه كه گفتيم). ثانياً اينكه خير، مجموعه‌اى از مسايل است كه موجب مى‌شود شخص از يك سو با خويشتن و از سوى ديگر با سايرين، هماهنگى يابد و از آن جا كه اين مسايل كلّى است، لذا به مسايل علمى مى‌ماند.

هدف ديالكتيك سقراطى استخراج اين مسايل است از طريق تلاشى همراه با درنگ، گروهى و دوستانه كه بر مفاهيم پذيرفته شده از سوى جامعه- بطور كلّى- استوار است؛ مفاهيمى كه غالباً در چارچوب خود، جزئى و متناقض است و تنها بدين ترتيب مى‌توان از طريق نقد عقلانىِ آراء، قوانين نانوشته، كلّى و ملزم يعنى نظام الهى را كشف كرد. [1]

در جامعه نيز چنين است كه بايد شمار فراوانى را در برابر نظامى واحد تسليم كرد و از همين جاست كه «آرمان شهر» معروف كه در جمهوريت بحث شده، رخ مى‌نمايد و آن سامانه‌اى اجتماعى قاطعى است كه زنجيره سه لايه اجتماعى به صورت صعودى در آن ديده مى‌شود (صنعت پيشگان، جنگجويان و حاكمان) و اصلى گروهى بر آن حاكم است كه تمايل دارد هر گونه گرايش به فردگرايى و مَنْ محورى را در ميان اعضاء اين مجموعه لغو كند و اين همان گونه كه «ژانت/Janet » و «سيلس/Seaills » مى‌گويند:

گونه‌اى طغيان فلسفى است كه هدف از آن انعكاس عدالت رياضى بر زمين است، عدالتى كه بر جهان ايده‌آليسم حاكميت دارد، بطورى كه اين انعكاس در صورت دوستىِ فراگير حكومتى تجلّى يابد. [2]

در سطح اجتماعى بيان سخن چنين بود، امّا در سطح فردى او همين جدليگرى را با شيوه زير پياده مى‌كند:

«از آن جا كه روح از سه عنصر (شهوت خام، هوس مطلوب و در عين حال سخت و دشوار، و عقل) تشكيل شده است، لذا شخص فرزانه، ميان آنها توازن‌