تقوى، مراعات حدود خداوند سبحان به ويژه در احكام ثابت و اطاعت از او و تعهّد به اوامر صادره از سوى رهبرى بويژه در مسايل متغيّر سياسى، را از مؤمنان مى‌خواهد و اين آيه كه سوره انفال با آن آغاز مى‌شود بيانگر اين است كه اصلاح امور فى مابين و ساختن جامعه‌اى استوار به دو امر، نيازمند مى‌باشد:

اوّل- تعهّد هركس به احكام شرعى ثابت (مثلًا حقوق ديگران).

دوم- پيروى هر يك از اوامر رهبرى شرعى (در رويدادهايى كه تحقّق مى‌يابد همچون شيوه دفاع از كشور). از همين روست كه خداوند اوّل به تقوى فرمان مى‌دهد و آنگاه به اطاعت، چنانكه- ميان اين و آن- به در نظر گرفته شدن محور ساختار جامعه نيز كه همان اصلاح امور فى‌مابين است فرمان مى‌دهد.

ب- اين تكامل، بين حدود الهى و شريعتهاى ثابت و بين اوامر پيامبر اكرم و اطاعت از او بويژه در مسايل متغيّر مربوط به امنيّت و تهديدات، قرار دارد؛ همچنين اين تكامل را مى‌توان در زبان بيشتر پيامبران عليهم السلام يافت، مثلًا عيسى بن مريم عليه السلام مى‌فرمايد:

... وَجِئْتُكُمْ بِآيَةٍ مِن رَبِّكُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ‌ [1].

«... با نشانى از پروردگارتان نزد شما آمده‌ام. از خداى بترسيد (تقوا پيشه كنيد) و از من اطاعت كنيد.»

پ- و بدين ترتيب نوح نبى عليه السلام (در سوره شعراء آيه‌ 108)، و هود نبى عليه السلام (در سوره شعراء آيه‌ 126)، صالح نبى عليه السلام (در سوره شعراء آيه‌ 144)، لوط نبى عليه السلام (در سوره شعراء آيه‌ 163) و شعيب نبى عليه السلام (در سوره شعراء آيه‌ 179) همگى يك سخن را مى‌گفتند:

إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ* فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ‌ [2].

«مسلّماً من براى شما پيامبرى امين هستم* پس تقواى الهى پيشه كنيد و مرا اطاعت نماييد.»

ت- صالح پيامبر، قوم را از فرمانبرى مسرفان تبهكار در زمين باز مى‌داشت،