سوم: قاتل، پدر مقتول نباشد، زيرا كشتن فرزند توسط پدر قصاص ندارد.

چهارم: سلامت عقل؛ از اين رو نمى توان مجانين را قصاص كرد.

پنجم: بلوغ؛ پس كودكانى كه به حدّ بلوغ نرسيده اند را نمى توان به دليل ارتكاب قتل قصاص كرد.

2- قصاص اندام ها

خداوند سبحان مى فرمايد:

وَ كَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَ الْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَ الْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَ الْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَ السِّنَّ بِالسِّنِّ وَ الْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَهُ وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ «مائده، 45».

«وبر آنها «بنى اسرائيل» در آن «تورات»، مقرر داشتيم كه جان در مقابل جان، چشم در مقابل چشم، وبينى در برابر بينى، وگوش در مقابل گوش، ودندان دربرابر دندان است، وهر زخمى، قصاص دارد، واگر كسى آن را ببخشد «واز قصاص، صرف نظر كند»، كفاره «گناهان» او محسوب مى شود، وهر كس به احكامى كه خدا نازل كرده حكم نكند، ستمگر است».

رهيافت وحى:

همچنانكه نفس قصاص دارد، براى زخمها واندامها نيز قصاص پيش بينى شده است. به عنوان نمونه اگر دست يا پاى كسى را قطع كنند ويا سر كسى را بشكنند ويا به گونه اى ديگر وى را زخمى كنند، فرد مجروح مى تواند فرد جانى را قصاص كند.

احكام:

1- كسى كه عمداً يكى از اندامهاى فرد ديگرى را قطع ويا فرد ديگرى را زخمى كند، قصاص مى شود.

2- مجنى عليه «فرد زيان ديده» مى تواند بدون درنظر گرفتن هيچ شرطى، جانى را مورد عفو قرار دهد ويا اينكه قصاص را به ديه تبديل كند.

3- شروط قصاص در اينجا همچون شروط قصاص نفس است. بنابراين مسلمان به دليل زخمى كردن يا قطع عضو ذمّى وهمچنين پدر به دليل جرح يا قطع عضو فرزند، قصاص نمى شوند.