اسم الکتاب : احكام معاملات المؤلف : مدرسى، سيد محمد تقى الجزء : 1 صفحة : 332
ميان فردى وميان گروهى موجود در جامعه اسلامى منجرمىشود، ممانعت به
عمل آيد. از نقطه نظر اسلامى، روابط اجتماعى را نمىتوان برمبناى مصلحت طلبى فردى
استوار كرد، بلكه آنچه به عنوان مؤلفههاى شبكه روابط اجتماعى اسلامى به شمار
مىروند، بى آلايشى وتسامح وتساهل در رفتار وگاهى نيز صرف نظر كردن از برخى مصالح
ويا منافع مادى فردى مىباشند. به ديگرسخن از منظر اسلام حفظ جو پاك وبىآلايش وپر
مهر حاكم بر جوامع اسلامى، مهمتر از سود آور بودن ويا نبودن روابط اجتماعى
مىباشد.
قرارداد صلح چيست؟
1- قرارداد صلح، وضع شده، تا نزاعهاى موجود ميان مسلمانان را از ميان
بردارد ويا از به وجود آمدن چنين منازعاتى جلوگيرى به عمل آورد.
2- با اينكه مىتوان از قرارداد صلح به جاى بسيارى از قراردادها بهره
جست ولى نمىتوان آن را تابعى از آن قراردادها قلمداد كرد، چون، قرارداد صلح،
قرارداد مستقلّى به شمار مىرود كه احكام ديگر قراردادها بر آن مترتب نمىباشد.
به عنوان مثال: اگر كسى بر مبناى مصالحه، اتومبيل خود را در ازاى
مقدارى مال به كس ديگرى واگذار كند، با اينكه اين قرارداد صلح بسيار شبيه يك
معامله خريد وفروش مىباشد، ودر واقع آثار همان معامله، بر اين قرارداد بار مى
شود، بطوريكه مالكيت اتومبيل را به طرف دوم، ومالكيت اموال را به طرف اول انتقال
مى دهد، ولى با اين وجود نمىتوان احكام ويژه خريد وفروش را بر آن بار كرد. از اين
رو مثلًا نمىتوان برمبناى «خيار مجلس» ويا «خيار حيوان» در صورتى كه مورد مصالحه،
يك حيوانباشد، مصالحه را بهم زد، چرا كه «خيار مجلس» و «خيار حيوان» از احكام
ويژه خريد وفروش مىباشند. همچنين نمىتوان در اين مصالحه از حق شفعه استفادهكرد،
چون كه برخوردارى از حق شفعه تنها به معاملات خريد وفروش اختصاصدارد.
همچنين اگر قرارداد مصالحهاى در باب مبادلهى پول رايج با پول رايج،
منعقد شدهباشد «كه آن مصالحه شبيه معامله بيع صرف بوده وهمان آثار، بار مى شود»،
لازم
اسم الکتاب : احكام معاملات المؤلف : مدرسى، سيد محمد تقى الجزء : 1 صفحة : 332