بگونه‌اى كه از نظر علم‌وعرف ديگر وجود نداشته باشد، حكم ان نيز زايل مى‌گردد.

بدين سان در تشخيص موضوع نجس و توضيح شيوه‌هاى اجتناب از آن، هدايت «عقل»، آگاهى‌هاى «علم» و دانش و مقياسهاى «عرف»، هر سه با هم در ارتباط تنگاتنگ با همديگر مورد استفاده قرار مى‌گيرد.

احكام نجاسات‌

تعريف نجاست‌

نجاست در لغت به معناى پليدى و ناپاكى است امّا در اصطلاح شرعى آن پليدى‌اى است كه‌شريعت به اجتناب از آن و برطرف كردن آن از جامه و بدن و هر چيزى كه طهارت آن درهنگام استعمال شرط است، دستور داده است، مانند طهارت جامه و بدن در حال نماز وطواف.

نجاساتى كه دين به اجتناب و پرهيز از آن دستور داده، ده چيز است:

1- ادرار 2- مدفوع 3- منى 4- مردار 5- خون 6- سگ‌

7- خوك 8- كافر 9- شراب و فقاع‌

10- عرق حيوان نجاستخوار و همچنين عرق جنب از حرام.

1 و 2- ادرار و مدفوع‌

واجب است از ادرار و مدفوع انسان و حيوان حرام گوشت اجتناب شود امّا آنچه ازحشراتى كه خون جهنده ندارد، خارج مى‌شود، مانند پشه و سوسك ومانند آن اشكال ندارد.

فروع مسأله بشرح ذيل است:

1- بهتر آن است كه از مدفوع حيوانى مثل مار كه حرام گوشت است و خون جهنده ندارد، اجتناب شود.

2- آنچه از ادلّه استفاده مى‌شود اين است كه مدفوع همه پرندگان پاك است واحتياطمستحبّ اين است كه از فضولات پرندگان حرام گوشت مخصوصاً ادرار خفّاش، اجتناب شود.

3- حيوان نجاستخوار و حيوانى كه انسان با آن نزديكى كرده و گوسفندى كه شير خوك‌خورده است را به حيوان حرام گوشت ملحق كرده‌اند.

4- جايز است از ادرار و مدفوع در كودسازى و مانند آن استفاده شود، چنانكه فروختن‌آن‌دو به همين منظور با كراهت شديد، جايز است.