شرايط استطاعت چنين بود، و اينك شمارى از مسائل مورد نياز دراين باب:

اوّل- واجب نيست شخص براى فراهم كردن استطاعت مالى تلاش زياد به كار بندد يا به گرفتن قرض تن در دهد، ولى اگر چنين‌كرد و مى‌توانست پس از بازگشت بدون مشكل قرض خود را بپردازد بعيد نيست كه حجّ بر او واجب گردد و از حِجّة الاسلام كفايت‌كند.

دوّم- مقروضى كه پس از اداى قرض- اگر زمان اداى قرض فرارسيده باشد- ديگر پولى جهت حجّ برايش نمى‌ماند بايد قرضش رابپردازد. امّا اگر فرصت داشته باشد و بتواند در وقت ديگرى قرض خود را بپردازد، يا طلبكار پول خود را از او طلب نكند، يا پس ازاداى قرض، توانايى مالى حجّ رفتن را نيز داشته باشد، حجّ بر او واجب مى‌شود.

سوّم- كسى كه حقوقى مالى بر عهده دارد بايد آنها را بپردازد و سپس ببيند آيا باقيمانده آن براى هزينه‌هاى حجّ بر حسب شرايطكافى است تا حجّ بر او واجب شود، يا خير، كه دراين صورت حجّ بر او واجب نمى‌شود.

چهارم- اگر چيزى در اختيار داشته باشد كه بتواند آن را، به خاطر فراهم كردن هزينه حجّ، بفروشد به گونه‌اى كه بر زندگيش اثرننهد، بر او واجب است كه آن را به فروش برساند و بهايش را هزينه حجّ كند.

پنجم- اگر هزينه‌هاى حجّ فزونى يابد، ملاك در استطاعت توانايى شخص است در پرداختن هزينه‌هاى فعلى حجّ بدون هيچ گونه‌سختى و مشقّت (عُسر و حرج) يا زيان قابل توجّه.

ششم- مسؤولان كاروانها، روحانيّون، پزشكان، كارگران و ديگرانى كه معمولًا حجّاج را همراهى مى‌كنند در صورتى كه‌حاجيان هزينه سفر ايشان را عهده‌دار شوند و آنها نيز به همراهى حاجيان راضى گردند حجّ بر ايشان واجب مى‌گردد البتّه مشروط برآن كه ساير شرايط استطاعت نيز در آنها گردآيد.

هفتم- كسى كه استطاعت مى‌يابد نبايد استطاعت خويش را از ميان ببرد چنانكه اموال خود را به كسانى هديه كند كه ديگر نتوانداز ايشان باز ستاند همچون پدر يا مادر، و اگر چنين كرد حجّ از او ساقط نمى‌گردد.

هشتم- كسى كه نياز مبرم به ازدواج دارد و پول او تنها براى حجّ يا ازدواج كافى است، براى او جايز است ازدواج را بر حجّ مقدّم‌دارد. مفهوم نياز مبرم آن است كه كسى از آن بهراسد كه اگر ازدواج نكند به حرام مى‌افتد يا بيمار مى‌گردد يا گرفتار مشكل (حرج) مى‌شود.

نهم- كسى كه هزينه حجّ به او پرداخت شود و شرط گردد كه با آن به حجّ رود و او از پذيرش اين مال به دشوارى و حرج نيفتدواجب است آن را بپذيرد و حجّ گزارد.

دهم- حجّ بر كسى واجب مى‌گردد كه بتواند بدون دشوارى و حرج به مناسك حجّ همچون‌