آن نيز بر اهالى مكّه و اطرافيان آن واجب است با اين تفاوت كه حاجى
بايد در آن قربانى را با خود همراه كند.
اين گونههاى سهگانه در بسيارى از اعمال حجّ با هم اشتراك دارند،
چنان كه تفاوتهايى نيز دارند كه به خواست خدا در جاى خوداز آنها سخن خواهيم گفت.
حجّ بر چه كسى واجب است؟
حِجّة الاسلام (يا حجّ واجب) بر هر كس كه شرايط زير در او جمع گردد
يك بار در عمر واجب مىگردد:
1- بلوغ: حجّ بر شخص نابالغ واجب نيست هرچند كه استطاعت مالى هم
داشته باشد. (احكام بلوغ قبلًا ذكر شدهاست.)
2- عقل: حجّ بر انسان ديوانه واجب نيست.
3- آزادى: پس بر برده (چه مرد و چه زن) واجب نيست.
4- استطاعت: كه با فراهم آمدن شرايط زير در يك زمان به دست مىآيد.
شرايط و احكام استطاعت
حجّ بيت اللَّه الحرام بر انسان مستطيع واجب است. استطاعت چيست؟
واحكام و شرايط آن كدام است؟ اينك شرايط استطاعترا بيان مىداريم:
1- فراهم بودن هزينههاى سفر رفت و برگشت به بيت اللَّه الحرام به
گونهاى متعارف و به دور از هر گونه سختى و نيز داشتنتوانايى در پرداختن نفقه
خانواده در مدّت سفر.
2- داشتن نيروى بدنى لازم براى پرداختن به چنين سفرى و سالم بودن از
هرگونه مرضى كه انسان را از رفتن به سفرى هم چون حجّباز دارد يا چنان اين سفر را
بر او سخت گرداند كه وى توانايى تحمّل آن را نداشته باشد.
3- نبودن مانعى در راه كه شخص را از پيمودن آن باز دارد؛ مانعى همچون
دشمن ونظاير آن، مگر آنكه شخص بتواند بىهيچسختىاين مانع را برطرف سازد.
4- داشتن وقت كافى از هنگام استطاعت براى پيمودن مسافت و رسيدن به
مكّه مكرّمه وپرداختن به اعمال حجّ در وقت معيّن آن.
5- اين كه رفتن به حجّ موجب وارد شدن آسيبى جدّى به زندگى او يا
خانواده او پس از بازگشت از حجّ، نگردد، همچون بيكارشدن.