14- واجب است در ركوع، بدن نماز گزار طمأنينه وآرامش داشته باشد،
واحتياط واجب اين است كه اين آرامش به مقدار ذكرواجب، طول بكشد بلكه حتى در ذكر
مستحب، احتياط اين است كه با طمأنينه باشد در صورتيكه نمازگزار ذكر مستحب را به
قصدذكر مستحب در ركوع بجا آورد. [1]
15- در صورتيكه در حال خم شدن براى ركوع وقبل از آرام گرفتن بدن، عمداً
ذكر ركوع را بخواند يا اينكه قبل از كامل كردن ذكرواجب، عمداً سر را از ركوع
بردارد، نماز او باطلمىشود، اما اگر سهواً قبلاز اتمامذكر، سرشرا بردارد،
چيزى براو نيست ولىاحتياط استحبابى اين است كه نماز را بعد از اتمام، اعاده
نمايد.
16- اگر در ركوع ودر اثناى خواندن ذكر واجب، بدن نمازگزار بدون اراده
او حركت كرده واز حالت استقرار وآرامش خارج شود، واجب است كه بعد از آرام گرفتن
بدن، ذكر را اعاده نمايد، اما اگر اين حركت غير ارادى در اثناى ذكر مستحب باشد
اشكال ندارد زيرااين ذكر از همان ذكر مطلق در ركوع محسوب مىشود كه استقرار وآرامش
در آن شرط نيست. اما حركتهاى اندك كه زيانى به استقراربدن نمىرساند، مانند حركت
انگشتان، اشكالى ندارد، ونيازى به اعاده ذكر نيست.
17- اگر نماز گزار نتواند به اندازه قرائت ذكر واجب به حالت ركوع
باقى بماند، اوْلى اين است كه از هنگام رسيدن به حد ركوعكامل، به قرائت ذكر شروع
كند وسپس آن را- هرچند در اثناى بلند شدن- به اتمام رساند.
18- اگر به خاطر بيمارى ياعلت ديگر نتواند آرامش وطمأنينه خود را در
ركوع حفظ كند، اشكال ندارد ولى براو واجب است كهذكر واجب را قبل از خارج شدن از
حالت ركوع، تكميل كند.
سر برداشتن وبلند شدن از ركوع:
19- جايز نيست نمازگزار از حالت ركوع، مستقيماً به سجده رود بلكه
واجب است سر را كاملًا از ركوع بردارد ودر حالايستاده، بدن او آرام بگيرد، سپس از
حالت قيام به سجده رود، اگر عمداً اين ترتيب را ترك كند طبق رأى مشهور فقها وبنابر
احتياط بايد نماز را اعاده كند.
[1] نمازگزار گاهى ذكر مستحب را به عنوان ذكر مستحب وبه طور مطلق
وبدون ارتباط به افعال نماز بجا مىآورد، دراين صورت آرامش وطمأنينه در اثناى آن
ذكر واجب نيست، اما گاهى آنذكر را به عنوان يكى از مستحبات نماز بجا مىآورد كه
در اين صورت احتياط ايجاب مىكند كه در اثناى اين ذكر نيز، بدن آرام باشد واستقرار
وطمأنينه داشته باشد.