كه آن را در برابر خود، گشوده مى‌بيند (و به او مى‌گوييم:) كتاب را بخوان! كافى است كه امروز، خود حسابگر خويش باشى.

در روز قيامت، كتاب هر شخصى را به او مى‌دهند و به او مى‌گويند:

«خودت حكم كن! اين كتاب توست و اين هم خودت!»

جاى اين سؤال وجود دارد كه افعال آدمى در كجا نوشته مى‌شود؟

در جواب بايد گفت:

اين آثار در جاهاى مختلفى ثبت مى‌شود: در لوح محفوظ، در پرونده‌ى شخصى هر كس، در زمين و آسمان و طبيعت، در خود «بدنِ» انسان، در عقل و نفس انسان و نزد دو فرشته اى كه اعمال را ثبت مى‌كنند. حضرت حق به طور كلّى در آيه ى مورد بحث از سوره‌ى يس مى‌فرمايد:

«وَ كُلَّ شَى‌ءٍ احْصَيْناهُ فى امامٍ مُّبينٍ».

وهمه چيز را در «امامِ» آشكار كننده‌اى برشمرديم.

همه چيز در دنيا آمار دارد

محاسبه‌ى عمل دومرحله دارد: يكى ثبت ونوشتن، وديگرى‌آمارگيرى. مثلًا اگر بگويم ودر جايى ثبت شود كه: دوشنبه شب، در فلان جلسه درباره‌ى آيه‌ى فلان صحبت كردم، اين معنايش نوشتن و ثبت است؛ امّا آمار نيست.

اما اگر بگويم: چند نفر در محل حضور داشتند و جلسه چقدر طول كشيد.

آن‌هايى كه در جلسه شركت داشتند، چه نوع آدم‌هايى بودند؟ اين آمارگيرى است كه در آيه با واژه‌ «احْصَيْناهُ» به آن اشاره شده است.

آمارگيرى، ثبت دقيق و همراه با شمارش است. اگر آمارى را بنده ارائه دهم، توأم با نقص و كاستى است؛ امّا آمارگيرى‌اى را كه خداوند متكفّل آن باشد، داستانش متفاوت است. در اين آمارگيرى-/ كه دير يا زود شاهد آن خواهيم بود-/ آمده است كه مثلًا فلان شخص چند بار نفَس كشيد، چند بار