اين‌ها براى همه مقدور نيست. مى‌فرمايد:

همين آمد و رفت شب و روز- كه هيچ كدام به جاى ديگرى قرار نمى‌گيرد- براى شما نشانه است! هم آن كودك نوآموخته‌ى زبان عربى كه اين مطالب را درك مى‌كند، مى‌تواند از اين نشانه استفاده كند و هم آن پروفسور و آيت‌اللَّه العظمى و هر كس ديگرى كه درجاتى از مراتب يقين و عالم شهود را طى كرده است.

قرآن ويژه‌ى يك قشر و طبقه‌ى خاص نيست.

و اين نشان مى‌دهد كه قرآن، كلام خداست و هر كس به اندازه‌ى ظرفيّت خودش مى‌تواند از آن بهره‌مند شود.

خوب است در اين باره بيشتر توضيح دهم. ما هر بار كه قرآن را مى‌خوانيم، استفاده‌ى جديدى مى‌توانيم داشته باشيم.

قرآن را تدبّر كنيد نه قراءَت!

اين گونه نيست كه اگر از آيه‌اى استفاده‌اى كرديم، ديگر نتوانيم از آن، مطلب جديدى به دست آوريم. استفاده از قرآن، مانند استفاده از يك كتاب علمى نيست كه با خواندن آن، چيزى به معلومات گذشته‌ى خود اضافه كنيم؛ بلكه قرآن، انسان را به عالم حقيقت نزديك مى‌كند؛ براى انسان شهود ايجاد مى‌كند؛ يعنى تماس مستقيم بين روح و عقل انسان و واقعيّات ايجاد مى‌كند.

قرآن حكمت است؛ شناخت و شهود است؛ وصول به حقيقت و هدايت است؛ مطالبى نيست كه در ذهن انسان موج زند؛ مثل آنكه در ديسك كامپيوتر باشد؛ يا در كتاب و نوار صوتى ضبط شده باشد.

گفتند: فلانى كتاب بُخارى را حفظ كرد. گفت: نسخه اى ديگر به كتاب‌هاى شهر افزوده شد!