/ 62

تدبّر و سياق قرآنى‌

سياق در بيان واقعيت علمى براى قرآن نقشى بزرگ دارد، و سبب آن اين است كه قرآن ارتباط آيه‌اى را به آيه ديگر به صورت دقيق مورد ملاحظه قرار مى‌دهد. و پيوستگى آيات يا كلمات داخل يك آيه به يكديگر، از يكى از دوگونه خارج نيست: ارتباط علمى يا تربيتى.

1- ارتباط و پيوستگى علمى‌

قرآن، واقعيت ارتباط حقيقتى را به حقيقت ديگر منعكس مى‌سازد و آنها را با هم ذكر مى‌كند؛ مثلا: خداوند سبحانه و تعالى مى‌گويد

«فَاعْلَمْ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ»- و بدان كه معبودى جز خداى يگانه نيست و براى گناهت آمرزش بخواه.

رابطه ميان آمرزشخواهى از گناه و يگانه شناسى خدا رابطه‌اى واقعى است كه حقيقت پروردگارى از يك سو و بندگى از سوى ديگر آن را تثبيت مى‌كند. چه معتقد بودن به يگانگى خدا مستلزم معتقد بودن به بندگى فرد است، و آشكار است كه بنده مى‌بايستى در برابر خدا خاضع و خاشع باشد.

/ 63 و درست همانند اين علاقه و ارتباط در اين گفته خداى تعالى موجود است

«وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ» (25/ 21)-