/ 487 و اينان كسانى هستند كه چون انديشه‌اى شيطانى بر خاطرشان مى‌گذرد، به ياد خدا مى‌افتند و از او آمرزش مى‌خواهند؛ اينان چنين انديشه‌هاى شيطانى را از درآمدن به قلبهاشان مانع مى‌شوند و آنها را طرد مى‌كنند، و پس از محاسبه آسانى آنان را مى‌آمرزد.

«وَ يُعَذِّبُ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ- و هر كه را بخواهد عذاب مى‌دهد، و خدا بر هر چيز توانا است.» خدا قادر است كه به دقت آنچه را كه در نفوس و جانها مى‌گذرد در معرض حسابرسى قرار دهد، و بر آن جزا دهد. و شايد اين آيه براى آن آمده باشد كه مسئوليت آدمى را در برابر انديشه‌هايش در تكميل مسئوليتهاى بشرى بيان كند.

[285] بنا بر اين انسان هم در برابر كارهايش مسئوليت دارد و هم در برابر افكارش، و بنا بر اين مسئول كفر و ايمان قلبى خويش است. ايمان عملى است كه كه درباره آن صاحبش مسئول است، بدان سبب كه هر انسان با فطرتى زاده مى‌شود كه مى‌تواند خدا را به آن بشناسد، به شرط آنكه فطرت خويش را در خاك شهوتها پنهان نكند، و در پشت ابرهاى اسطوره‌ها و خرافه‌ها پنهان نشود و به خدا ايمان نياورد. تنها كسانى ايمان مى‌آورند كه بر فطرت خود باقى مى‌مانند و از نور عقل روشنى مى‌گيرند و با آن حجابهاى غفلت و اساطير را پاره مى‌كنند، و با تصميم قطعى در مقابل فشار هواى نفس و شهوتها مقاوم مى‌مانند و در ايمان به خدا تنها به هدايت عقل پيش مى‌روند.

بنا بر اين مؤمنان كسانى هستند كه بار مسئوليت را در برابر آنچه در دلهايشان مى‌گذرد بر دوش دارند و ايمان را برمى‌گزينند.

«آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَ الْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ‌- پيامبر به آنچه پروردگارش بر او فروفرستاده ايمان آورد، و مؤمنان نيز چنين كردند و همه به خدا و فرشتگان او و كتابهاى او و پيغامبران او ايمان آوردند (و گويند) ميان هيچ يك از فرستادگان او تفاوتى نمى‌گذاريم.»