غير مخمس خريده است بايد آن را تخميس نمايد و اگر از هر دو خريده است به نسبت لازم است تخميس نمايد. س 505- شخصى حساب سال دارد پس از وضع مؤونه، داراى صد پوط[1]
برنج است كه خمس آن را داده، بعد آن را صرف و خرج زراعت كارى و غيره
نموده، سنهء ديگر مثلاً سر سال كم شد به حساب رسيدگى نموده داراى صد و ده
پوط برنج شد، آيا از همه بايد خمس بدهد يا از درآمد، و همچنين در وجه نقد
كه از ارباح مكاسب و درآمد زراعت و گوسفند و زنبور عسل مثلاً داراى پنجاه
هزار تومان شد و خمس آن را داده و اين مبلغ را صرف و خرج زراعت و غيره
نموده و هر سال به همين منوال بايد زندگى كند، آيا از رو آمد آن بايد خمس
بدهد يا تمام آن؟ ج - در مفروض سؤال آن مقدار مخمس به عنوان مؤونه تجارت و كسب در آخر سال استثنا مىشود و بقيه تخميس مىشود. س 506- شخصى مقدارى پول غير مخمس دارد و از آن
اتومبيلى نقد و قسط مىخرد پس از آنكه اقساط اتومبيل از كاركرد خودش پرداخت
شد مىخواهد براى خود سال قرار دهد، قيمت خريد آن بايد حساب شود يا قيمت
فعلى آن كه تنزل يا ترقى كرده و در صورتى كه محتاج به سرمايه باشد چه مقدار
از اتومبيل جزو سرمايه محسوب مىشود؟ ج - آن پولى كه سال بر آن گذشته و صرف خريد
اتومبيل شده همان را مىدهد، و اما نسبت به آن مقدارى كه از ارباح اثناى
سال داده شده قيمت فعلى آن حساب مىشود، و اما موضوع سرمايه به مقدار مؤونه
سالش مىتواند در اثناى سال پيش از تخميس به عنوان سرمايه استثنا كند.
واللََّه العالم.
[1] پوط: مقياس وزن روسى كه تقريباً 5 من تبريز و كسرى مىباشد. فرهنگ معين