اسم الکتاب : دانشنامه امام باقر علیه السلام المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 288
رابطه علم امام با لزوم اطاعت از او
یکی از دلایل قرآنی علم امام، فرمان خداوند به اطاعت از اولیالامر است.
و اولیالامر به دلایل عقلی و نقلی، نمیتواند بر شاهان و فرمانروایان
معمولی منطبق گردد. زیرا به گواهی تاریخ، بیشتر فرمانروایان انسانهایی
فاسد و دنیاخواه و ضد دین بودهاند و عقلا محال است که خداوند، اطاعت آنان
را بر مؤمنان واجب ساخته باشد. روایاتی بسیار در این زمینه وارد شده است که
مراد از اولیالامر امامان معصومین و اوصیای پیامبر (ص) میباشند. زیرا در
اینان ملاکهایی وجود دارد که شایستهی اطاعت و پیروی میباشند، این
ملاکها هم در بعد عبادت و عمل و اخلاق مطرحند و هم در بعد علم و معرفت به
خدا و قوانین شریعت و آنچه برای هدایت بشر لازم است. امام باقر (ع) در
روایتی دقیقا به این استدلال تصریح کرده است که اصولا میان وجوب اطاعت و
علم گستردهی صاحبان امر ملازمه وجود دارد. زیرا از نظر عقل قابل پذیرش
نیست که خداوند بر بندگان خود اطاعت بی چون و چرای فردی را واجب کرده باشد
که آن فرد خود گرفتار جهل و حیرت باشد و همهی بایسته را نداند. بیان امام
باقر (ع) چنین است: به خدا سوگند! امکان ندارد که عالم (کسی که خداوند
اطاعت از او را واجب ساخته است) گرفتار جهل باشد، برخی مسایل را بداند و
برخی را نداند، خداوند برتر و توانمندتر و با کرامتتر از این است که اطاعت
از فردی را بر مردم لازم گرداند ولی علوم آسمان و زمین را از او دریغ کند و
پنهان دارد. [1] .
[~hr~]پی نوشت ها: (1)
سمعت اباجعفر (ع) یقول: لا والله لا یکون عالم جاهلا ابدا، عالما بشیء و
جاهلا بشیء ثم قال: الله اجل و اعز و اکرم من ان یفرض طاعة عبد یحجب عنه
علم سمائه و ارضه ثم قال: لا یحجب ذلک عنه. اصول کافی 1 / 262. منبع: امام باقر جلوه امامت در افق دانش؛ گروه تاریخ اسلام؛ آستان قدس رضوی چاپ دوم 1375.
اسم الکتاب : دانشنامه امام باقر علیه السلام المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 288