با توجّه باينمقدّمه در جواب استدلال مذكور مى‌گوئيم:

نسبت از امور اعتبارى و لحاظى است كه قوامش به لحاظ لا حظ

مى‌باشد و هر وقت او از لحاظ امساك نمود لحاظ قطع مى‌گردد، لذا در همان بار

اوّل كه وجود را نسبت به ماهيّت داديم ممكن است از لحاظات بعدى صرفنظر

كرده و سلسله تسلسل را قطع كنيم.

استدلال ديگر براى اصالت ماهيت‌

اگر وجود در اعيان بطور اصالت محقّق باشد بايد قيام و ثبوتش وابسته‌

بماهيّت باشد، بنابراين مى‌گوئيم:

اين قيام يا بماهيّت موجوده است و يا بماهيّت معدومه و يا بصرف‌

ماهيّت مجرّد از وجود و عدم.

در صورت اوّل لازم مى‌آيد كه وجود ماهيّت قبل از وجودش باشد و در

فرض دوّم اجتماع نقيضين پيش مى‌آيد و فرض سوّم مستلزم ارتفاع نقيضين است.

جواب مؤلف از استدلال مذكور

مؤلّف گويد:

مى‌توان در جواب اين استدلال بگوئيم:

وجود در اعيان تحقّق دارد ولى قيامش به نفس خود است نه بماهيّت تا

فروض سه‌گانه طرح شده و سپس هر يك بواسطه تالى فاسدى كه دارد ابطال‌

گردد.

از اين گذشته تحقّق وجود در ماهيّت بنحو حلول يا قيام نيست بلكه بطور

اشراق و اضافه مى‌باشد و پرواضح است اين نحو از تحقّق لازمه‌اش اين نيست كه‌

وابسته به غير باشد.