شرح عربى:

غرر

فى تعريف المعقول الثّانى‌

و بيان الاصطلاحين فيه‌

انكان الاتّصاف كالعروض، اى الاتّصاف بالمعقول و عروضه‌

كاتّصاف الانسان بالكلّيّة و عروضها له كلاهما، فى، عقلك فالمعقول‌

بالثّانى، اى بلفظ الثّانى و المراد بالثّانى ما ليس فى الدّرجة الاولى نظير

الهيولى الثّانية.

ثمّ هو متعلّق بقولنا، صفى، الياء للاطلاق فانّها تلحق اذا كان الرّوى‌

مكسورا و السّاكن ايضا ملحق به لانّه يحرّك بالكسر فخرج من البيت‌

تعريف المعقول الثّانى:

انّه العرض الّذى عروضه للمعروض و اتّصاف المعروض به كلاهما فى‌

العقل.

ثمّ بعد الفراغ عن بيان مفهوم المعقول الثّانى باصطلاح المنطقى اشرنا الى‌

رسمه باصطلاح الحكيم بقولنا:

ترجمه:

فصل تعريف معقول ثانى و اصطلاح منطقيّين و حكماء

اگر اتّصاف شيئ به « معقول » و عروض اين عنوان بر آن هر دو در عقل‌

باشند معقول را بنام معقول ثانى مى‌خوانند همچون اتّصاف انسان به كلّيّت كه‌

عروض كلّيّت بر ان نيز هر دو در عقل مى‌باشد.

و مقصود از « ثانى » آنستكه معقول و معلوم در درجه اوّل نباشد نظير

هيولاى ثانيه كه در اصطلاح حكماء وارد شده و اينكلمه يعنى « بالثّانى » در متن‌