يعنى:
تامّ، ناقص، زائد، مركّب، مزدوج، مطرّف، تجنيس خط پسنديده و
مستحسن مىباشد و چنانچه صاحب معائير، شمس الدّين محمّد بن قيس الرّازى،
آورده آنرا دليل فصاحت و گواه اقتدار شمارند چنانچه در شعر چنين آمده است:
اى چراغ همه بتان خطا
دور بودن ز روى تست خطا
شرح ايطاء
در معائير چنين مىگويد:
ايطاء باز گردانيدن قافيهاى است دوباره و آن دو نوعست:
جلىّ و خفىّ.
ايطاء جلى ماندن اين شعر:
درين زمانه بتى نيست او تو نيكوتر
نه بر تو بر شمنى از رهيت مشفقتر
ايطاء خفىّ مانند:
منّت خداى را كه بتأييد آسمان
آمد به مستقرّ جلالت خدايگان
و نيز چنين مىگويد:
ايطاء جلىّ از عيوب فاحش است در شعر الّا كه قصيده دراز باشد
چنانكه از بيست و سى بيت كه در اشعار پارسى حد قصيده است بقول بعضى
درگذرد يا قصيده را دو مطلع باشد پس شايد كه يك دو قافيه در مطلع دوّم
باز گردانند.
و تكرار قافيه عروض را از مطالع ايطاء نشمارند.
تمام شد نقل عبارت اين كتاب باندك تصرّفى در آن، طالبين مىتوانند
براى اطّلاع بيشتر بكتب مفصّلهاى كه در اين فنّ نوشته شده است مانند همين
كتاب سابق الذّكر و انوار الرّبيع تأليف مرحوم سيّد عليخان و هنجار گفتار تأليف
دانشمند متوفّى سيد نصر اللّه تقوى و امثال آن رجوع كنند.
قوله: على انّ له معنى واحدا: ضمير در « له » به وجود راجع است.