وجود منوّر و نورانى ديديم و بمقتضاى اينكه شيئ واحد از امور و حقائق متباينه‌

قابل انتزاع نمى‌باشد مى‌توان گفت وجود چون واحد است لهذا مناشى انتزاع آن‌

هم كه موجودات باشند در حقيقت واحد بوده و هر كدا مرتبه‌اى از مراتب وجود

هستند بنحوى كه وجود بطور تشكيك بر آنها حمل مى‌شود.

قوله: هذه المسئلة ايضا: كلمه « ايضا » اشاره است باينكه اينمسئله نيز

مانند مسئله اصالت وجود و ساير مسائل ديگر از مباحث و مسائل مهمّ اين فنّ‌

مى‌باشد.

قوله: و منها يستنبط: ضمير در « منها » به هذه المسئله راجعست.

قوله: مذهب الفهلوتين: عقيده ايشان در وجود آنستكه وجود را

ذو التّشكيك و صاحب مراتب مى‌دانند چنانچه شرح مسلك ايشان انشاء اللّه در

ابحاث آتيه خواهد آمد.

قوله: فانّه اذا كان مفهوم الوجود: ضمير در « فانّه » بمعناى « شأن » بوده و

اينجمله در مقام بيان آنستكه چطور اينمسئله از امّهات است.

قوله: بما هى متباينه: ضمير « هى » به حقايق راجع است.

قوله: مراتب حقيقة مقولة: كلمه « مراتب » مضاف و « حقيقة » مضاف اليه‌

آن بوده و كلمه « مقولة » صفت است براى « حقيقة » .

شرح عربى: و الدّلى عليه من وجوه:

الاوّل‌

ما اشير اليه بقولنا:

يعطى اشتراكه، اى اشتراك الوجود معنىّ، صلوح المقسم، بان يقسم‌

الوجود الى وجود الواجب و وجود الممكن و وجود الممكن الى وجود

الجوهر و وجود العرض و هكذا و المقسم لا بدّ و ان يكون مشتركا بين‌

الاقسام.