5- رقاب.

و مراد از آن دو دسته از مماليك باشند.

الف: مكاتبين.

ب: بنده‌گانى كه در تحت شدّت و اذيّت موالى خود مى‌باشند.

6- غارمين.

منظور از آن كسانى هستند كه بدهكار بوده و بدهى آنها بابت صرف در معصيت نباشد.

و در روايت آمده است كه:

به مجهول الحال نبايد از بابت زكات داد.

مترجم گويد:

مقصود از مجهول الحال كسى است كه معلوم نيست پولى را كه قرض گرفته در اطاعت صرف كرده يا در معصيت خرج نموده.

فرع‌

بواسطه زكات مى‌توان از مديون فقير تقاص نمود [1] اگر چه وى فوت كرده يا واجب النّفقة زكات دهنده باشد.

7- سبيل اللّه.

مقصود از آن تمام اعمال قربى يعنى امورى كه موجب نزديكى بنده‌گان به درگاه حقتعالى است مى‌باشد.

[1] توضيح آن اين است كه اگر شخصى از ديگرى پولى طلب داشت و مديون بواسطه فقر نتوانست بدهى خود را پرداخت كند، در صورتيكه طلبكار زكات به ذمه‌اش باشد مى‌تواند به مقدار طلبش از بابت زكات حساب نموده و آن را به عنوان تقاص از بدهكار بردارد.