مهما: مانند: مهما تضرب اضرب (هر زمانى كه بزنى مى‌زنم)

اذما: مانند: اذ ما تضرب اضرب (وقتى كه بزنى مى‌زنم)

اين: مانند: اين تجلس اجلس (هركجا كه بنشينى مى‌نشينم)

حيثما: مانند: حيثما تجلس اجلس (هر مكانى كه بنشينى مى‌نشينم)

من: مانند: من تضربه اضربه (هركس را كه بزنى مى‌زنم)

اىّ: مانند: اىّ شخص اكرمته اكرمته (هركسى را كه اكرام كنى اكرامش مى‌كنم).

انّى: مانند: انّى ضربت ضربت (هر زمانى كه بزنى مى‌زنم)

ان مقدّره: مانند: ايتنى اكرمك (نزد من بيا اكرامت مى‌كنم)

در اين مثال جزم « اكرمك » به ان مقدّره است.

2- فرق بين لم و لمّا: اين دو از دو جهت با هم فرق دارند:

الف: در لمّا نفى فعل تا زمان حال ادامه داشته ولى بعد از آن انتظار مى‌رود كه نفى قطع شود چنانچه وقتى مى‌گوئيم: لمّا يقم زيد معنايش اين است كه تا زمان تكلّم يعنى زمان حال زيد نايستاده ولى از اين وقت به بعد انتظار داريم كه بايستد ولى در لم نفى مستمر بوده و اميد قطع شدنش نيست.

ب: حذف فعل بعد از « لمّا » جايز است چنانچه مى‌گوئى: ندم زيد و لمّا (زيد پشيمان شد ولى پشيمانى نفعى برايش ندارد) تقدير كلام لمّا ينفعه النّدم مى‌باشد در حالى كه حذف فعل در لم جايز نمى‌باشد.

3- كلمات مجازات چه اسم بوده همچون: من اين، حيث و چه حرف باشند مانند ان بايد بر دو جمله داخل شده كه اوّلى موسوم به جمله شرطيّه بوده و دوّمى جمله جواب خوانده مى‌شود و بعد از دخول بر دو جمله مزبور دلالت دارند بر اينكه جمله اوّل سبب براى دوّمى است يعنى شرط سبب بوده و جواب مسبّب مى‌باشد.

4- در صورتيكه شرط ماضى بوده و جزاء فعل مضارع باشد در جزاء دو وجه جايز است: رفع و جزم چنانچه گوئى: ان جئتنى اكرمك و اكرمك (به رفع و جزم‌